اخلاق پژوهش

به مجموعه قواعد و ارزش های به کار گرفته در یک پژوهش یا تحقیق، اصطلاحا اخلاق پژوهش می گویند. از نظر ماهیت و زیربنای فلسفی، اخلاق علمی خود زیرمجموعه ای از اخلاق به معنای عمومی آن است؛ اما افزون بر آن ملاحظات خاص دیگری را نیز در بر می گیرد. اخلاق علمی و اخلاق حرفه ای دو عرصه ی نزدیک به یکدیگرند که از زوایای مختلف با هم همپوشانی دارند؛ اما هر دو در پرتو اصول بنیادین اخلاقی معنا پیدا می کنند. برخورد مناسب با بداخلاقی های علمی و فریبکاری های ناپسند در محیط علمی موضوعی حساس و چند بعدی است. لازم است متولیان امور آموزشی و پژوهشی شناخت دقیقی از این فریبکاری ها داشته باشند و انواع آن را بشناسند. این شناخت و تعریف روشن حد و مرزهای آن پیش نیاز هرگونه مواجه منطقی و معقول با این معضل است. فریبکاریهایی همچون سرقت علمی، داده سازی، تحریف داده ها، گزارشهای مغرضانه، سوگیری، یافته سازی، برزگنمایی، گزافه گویی، تقلب، سندسازی، پنهان کردن یا برجسته ساختن یافته های متناقض همه از موارد شناخته شده در این زمینه است.