حج و حرمین در استراتژی سلطه گرایانه سفاح و منصور عباسی
محل انتشار: مطالعات تاریخی جهان اسلام، دوره: 6، شماره: 12
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 246
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MTE-6-12_003
تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1400
چکیده مقاله:
دوره تاسیس و تثبیت سازمان سیاسی جدید، به نام خلافت عباسی در زمان خلفای اول عباسی، به ویژه سفاح (۱۳۲۱۳۶ق) و منصور (۱۳۶۱۵۸ق)، به وقوع پیوست. در این مقطع که هنوز پایههای مشروعیت خاندان عباسی به طورکامل شکل نگرفته بود، در مهمترین شهرهای جغرافیای اعتقادی وسیع جهان اسلام، یعنی مکه و مدینه، ضرورتی انکارناپذیر در جهت تقویت ریشههای مشروعیت خلافت جدید احساس میشد. ازاین رو، سلطه خلفای نخستین این سلسله بر حج و منطقه حرمین و حضور آنها در مراسم حج، میتوانست به تحکیم پایههای مشروعیت و مقبولیت آنان در میان مسلمانان بینجامد. بدین ترتیب، اهمیت حرمین شریفین برای دو خلیفه نخست عباسی از منظر حضور نیروهای متکثر و منتقد وضعیت موجود، همواره به دغدغه ای جدی تبدیل شده بود. در این میان، تلاشهای این دو در جهت کنترل، تطمیع، تسامح و یا حتی مبارزه و جنگ با کانونهای مخالفت در این دو شهر، فصلی مهم از تاریخ تحولات سیاسی خلافت عباسی را در همین دوره نخست رقم زد. در این پژوهش، تلاش میشود تا به روشی توصیفی تحلیلی، جایگاه مناسک حج و منطقه حرمین در استراتژی سلطه گرایانه دو خلیفه نخستین عباسی را مورد تامل قرار دهد. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که خلفای نخستین عباسی، سعی داشتند با اقداماتی همچون: حضور در مراسم حج، انتخاب امیرالحاج و انجام اقدامات عمرانی، از ظرفیت تبلیغی مناسک حج و قدرت مشروعیت ساز آن در تحکیم پایه های قدرت خود استفاده کنند. لازمه تسلط بر حج و بهره گیری از ظرفیت های آن، تامین امنیت منطقه حرمین بود که این امر با سرکوب مخالفان صورت گرفت.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
احمد بنیادی نایینی
استادیار دانشگاه پیام نور تاریخ اسلام نائین
محمد صادق جمشیدی راد
دانشیار دانشگاه پیام نور تاریخ اسلام تهران
جعفر نوری
استادیار گروه ایران شناسی تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه میبد
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :