علل و زمینه های سیاسی مذهبی انحطاط فاطمیان

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 292

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MTE-6-12_004

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1400

چکیده مقاله:

فاطمیان، به عنوان شیعیان اسماعیلی، با تسلط بر شمال افریقا در سال ۲۹۷ق و فتح مصر به سال ۳۵۸ق، حکومتی را پایه گذاری کرده و بسط دادند که یکی از ادوار باشکوه قدرت مسلمانان و به خصوص شیعیان را رقم زد؛ اما این سلسله، بر سریر قدرت باقی نماند و سرانجام در اوج ضعف از پای درآمد. سوالی که نوشتار حاضر بر محور آن سامان یافته و به روش توصیفی تحلیلی در پی پاسخ به آن برآمده، این است که مهم ترین علل انحطاط و سقوط خلافت فاطمیان چیست؟ با توجه به مستندات تاریخی، اساسی ترین دلایل سقوط خلافت فاطمی را می توان در دو حوزه سیاسی و اعتقادی مورد بررسی قرارداد: در بعد سیاسی، عواملی مانند: بروز انشعاباتی که به تجزیه نیروی حکومت ایشان انجامید، ضعف خلیفه از یک سو و قدرت گیری وزیر، سرداران سپاه و زنان دربار از سوی دیگر، و نیز از دست دادن حامیان و نیروهای متحد، قابل توجه است و در بعد علل و زمینه های اعتقادی نیز دلایلی همچون: رخ نمودن انشعاب، تاکید بر آموزه های متکی بر تاویل و باطنی گرایی، ابتلا به افراط و تفریط در مورد سایر گروه های مذهبی و افول اندیشمندان و تئوری پردازان معتقد به خلافت فاطمی، شایان ذکر است.

نویسندگان

وجیهه میری

دانشجوی دکترا دانشگاه اصفهان

سعید توفیق

دانشجوی دکترا دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان

محمدعلی چلونگر

استاد گروه تاریخ دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اثیر، علی بن محمد (۱۳۸۵). الکامل فی التاریخ. ...
  • ابن تغری بردی، جمال الدین (۱۳۹۲). النجوم الزاهره فی ملوک ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن (۱۴۰۸). تاریخ ابن خلدون. تصحیح سهیل زکار ...
  • ابن خلکان، ابی العباس احمد بن ابی بکر (۱۳۶۴). ...
  • ابن دواداری، ابوبکر بن عبدالله (۱۹۶۱). کنز الدرر و ...
  • ابوشامه، شهاب الدین عبدالرحمن (۱۹۶۴). الروضتین فی اخبار الدولتین، النوریه ...
  • ابن طقطقی، محمد بن علی بن طباطبا (۱۳۷۲). ...
  • ابن طویر، عبدالسلام بن حسن (۱۴۳۰). نزهه المقلتین فی ...
  • ابن ظافر، جمال الدین علی (۲۰۰۱). اخبار الدول المنقطعه دراسه ...
  • ابن عذاری، احمد بن محمد المراکشی (۱۹۸۳). البیان المغرب ...
  • ابن میسر، تاج الدین محمد (۱۹۸۱). المنتقی من اخبار مصر. ...
  • ادریس عمادالدین (۱۹۸۶). عیون الاخبار. تحقیق مصطفی غالب، بیروت: دار ...
  • انطاکی، یحیی بن سعید (۱۹۹۰). تاریخ الانطاکی. تحقیق عمر ...
  • بل، آلفرد (۱۹۸۷). الفرق الاسلامیه فی شمال الافریقی. بیروت: دار ...
  • تامر، عارف (۱۴۰۰). الموسوعه التاریخیه للخلفاء الفاطمیین. بیروت: دار الجیل، ...
  • حموی، یاقوت بن عبدالله (۱۹۹۳). معجم الادباء. بیروت: دار ...
  • چلونگر، محمدعلی (۱۳۹۰). تاریخ فاطمیان و حمدانیان. تهران: سمت ...
  • الدشراوی، فرحات (۱۹۹۴). الخلافه الفاطمیه بالمغرب، تعریب حمادی الساحلی، بیروت: ...
  • دفتری، فرهاد (۱۳۷۵). تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره ...
  • (۱۳۷۸). مختصری در تاریخ اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره ای، تهران: ...
  • سرور، محمد جمال الدین (۱۳۹۹). الدوله الفاطمیه فی مصر: سیاستها ...
  • سلیمان، خرابشه (۱۳۸۵). رقابت عباسیان و فاطمیان در سیادت بر ...
  • سیوطی، جلال الدین (۱۹۶۷). حسن المحاضره فی اخبار المصر و ...
  • صنهاجی، ابن حماد (۱۳۷۸). تاریخ فاطمیان. ترجمه کتاب اخبار ملوک ...
  • قاضی نعمان، ابوحنیفه (۱۹۶۵). دعائم الاسلام. تحقیق ع. ا. فیضی، ...
  • (۱۹۷۲). تاویل دعائم الاسلام. تحقیق محمد حسن الاعظمی، قاهره: دار ...
  • قلقشندی، احمد (بی تا). صبح الاعشی فی صناعت الانشاء. تحقیق ...
  • کرمانی، حمیدالدین (۱۹۸۳). مجموعه رسائل الکرمانی. تصحیح مصطفی غالب، بیروت: ...
  • مادلونگ، ویلفرد (۱۳۸۸). پیدایی فاطمیان و گفت وگوهای درونی شیعیان ...
  • المسبحی (۱۹۷۸). اخبار مصر؛ الجزء الاربعون. تحقیق ایمن فواد سید ...
  • مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (۱۹۸۷). احسن التقاسیم فی ...
  • مقریزی، تقی الدین (۱۴۱۶). اتعاظ الحنفاء باخبار الائمه الفاطمیین الخلفاء. ...
  • (بی تا). المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار المعروف ...
  • ناصرخسرو (۱۳۷۵). سفرنامه. به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: زوار، ...
  • (۱۳۸۴). وجه دین. تهران: اساطیر ...
  • ناصری طاهری، عبدالله (۱۳۶۷). بیت المقدس شهر پیامبران. تهران: سروش. ...
  • (۱۳۷۹). فاطمیان در مصر، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ...
  • نویری، شهاب الدین (۱۹۸۰). نهایه الارب فی فنون الادب. قاهره: ...
  • واکر، پل (۱۳۷۹). حمیدالدین کرمانی؛ تفکر اسماعیلیه در دوره الحاکم ...
  • (۱۳۸۳). پژوهشی در یکی از امپراتوری های اسلامی: تاریخ فاطمیان ...
  • هالم، هاینس (۱۳۷۷). فاطمیان و سنت های تعلیمی و عملی ...
  • همدانی، سمیه (۱۳۸۹). بین انقلاب و دولت مسیر تشکیل دولت ...
  • نمایش کامل مراجع