تئوری های هنجاری؛ پلی بین واقعیت و غایت حسابداری

اگر هدف غایی حسابداری را تنها ارائه ی اطلاعات برای تصمیم گیری تلقی نکنیم  و آنچنان که گفته ها و نوشته های کثیری از صاحبنظران و اندیشمندان معاصر حسابداری نشان میدهد، ایفای مسئولیت خطیر پاسخگویی را نیز به عنوان هدف اساسی برای حسابداری بدانیم –که چنین میدانیم- تکیه بر تئوری های اثباتی در روش شناسی حسابداری، که بیشتر، به ارائه ی تصویری صرف از آنچه هست و با سلاح تجربه قابل دیدن است میپردازند، برای گام برداشتن در حیطه ی دانش حسابداری به عنوان شاخه ای از علوم اجتماعی که اساسا بر حسب غایت آن تعریف میشود نه براساس موضوع، کفایت نخواهد کرد. در این راستا و به منظور دستیابی به اهداف پیشگفته در حسابداری، توجه به "هنجار" از یک سو و تاکید بر "اخلاق" از سوی دیگر، ضرورت دارد؛ به گونه ای که میتوان غفلت از این مفاهیم را به منزله ی فروغلتیدن حسابداری در ورطه ی بحران قلمداد کرد. این نوشته، با بررسی مبانی فلسفی و اندیشه های رایج شماری از فیلسوفان و نظریه پردازان در باب علوم اجتماعی، واقعیت، حقیقت، اخلاق، روش شناسی اثباتی و روش شناسی هنجاری، به ویژه با تمسک به اندیشه ی انتقادی ایمانوئل کانت و آراء اعضای مکتب فرانکفورت، به این نتیجه میرسد که برای دستیابی به غایت حسابداری باید بر تئوری های هنجاری - که به مثابه پلی استوار بین واقعیت و غایت حسابداری عمل میکنند- تکیه کرد.