خاقانی و سپاهان

سخن سالار بزرگ شروان خاقانی را با سپاهان و سپاهیان پیوند و ماجرایی بوده است که بازتابی از آن را در سروده ای از این چامه سرای سترگ آشکارا می توانیم یافت، در چامه ی ستوار و گران سنگ صفاهان. خاقانی چامه ی صفاهان را در دومین سفر خویش به کعبه که در ۵۵۱ هجری انجام شده است، سروده است. او خود در بیتی از این چامه سال سفرش را به شمار جمل باز نموده است: در سنه «ثانون الف»، به حضرت موصل، راندم ثانون الف سزای صفاهان در آن شمار، «ثا» برابر با ۵۰۰ است و «نون» برابر با ۵۰ و «الف» برابر با ۱. این سه بر هم سال سفر را که ۵۵۱ است پدید می آورند. خاقانی گزارش این سفر را در تحفه العراقین خویش در پیوسته است. این در پیوسته کهنترین سفرنامه ی سروده در ادب پارسی است.