بررسی آثار تربیتی «خوف و رجا» از دیدگاه اسلام با تاکید بر قرآن کریم

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 620

فایل این مقاله در 45 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IEJ-29-52_002

تاریخ نمایه سازی: 19 بهمن 1400

چکیده مقاله:

«خوف» و «رجا» از موضوعات بسیار مهم در رابطه با چگونگی زندگی انسان و تربیت وی می باشند از این رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار تربیتی خوف ورجا از دیدگاه اسلام با تاکید بر قرآن کریم است. جهت دست یابی به این هدف، از روش تحلیل زبانی و مفهومی بهره گرفته شده است. مضامین استخراج شده پژوهش نشان داد، قرآن خوف و رجا را به عنوان مکمل یکدیگر معرفی می کند و نظارت خداوند بر رفتار انسان را به واسطه این دو حالت نفسانی برمی شمارد؛ به نحوی که هر دو را سبب تنظیم رفتار انسان قلمداد می کند و اذعان دارد که به موجب آن ها نابهنجاری ها کنترل می شوند. با بررسی آیات پیرامون خوف و رجا و نقش تربیتی این دو ویژگی اخلاقی، این نتیجه حاصل شد: به استناد قرآن کریم، خوف و رجا برای انسان دستاوردهای تربیتی متعددی در سطح فردی و اجتماعی به ارمغان می آورد که بخشی از این دستاوردها ویژه خوف هستند، بخش دیگر، مختص رجا و پاره ای هم، توامان شامل خوف و رجا با یکدیگر می شود. این امر بدان جهت است که هرکدام از این واژه ها، در برخی از آیات قرآن کریم به صورت تنها و در بعضی دیگر به طور توامان آورده شده اند. دستاوردهای یادشده در متن مقاله، تبیین و بررسی شده اند.

کلیدواژه ها:

تعلیم وتربیت ، خوف ، رجا ، آثار تربیتی خوف و رجا

نویسندگان

عباسعلی رستمی نسب

استاد، گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

مراد یاری دهنوی

استادیار، گروه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

عارفه پورحیدری

نویسنده مسئول: دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم (۱۳۸۹)، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، قم: امام علی ...
  • نهج البلاغه (۱۳۹۳)، ترجمه محمد دشتی، قم: پیام مقدس ...
  • آرین، حسین (۱۳۸۶)، خشیت و خوف از دیدگاه قرآن و ...
  • ابن طاووس، علی بن موسی (۱۴۰۶ ق)، فلاح السائل و ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴ ق)، لسان العرب، ...
  • امام خمینی(ره)، سید روح الله (۱۳۶۸)، صحیفه امام، جلد ۱۱، ...
  • انصاریان، حسین (۱۳۸۶)، عرفان اسلامی؛ شرح مصباح الشریعه، جلد ...
  • باقری، خسرو (۱۳۷۰)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، چاپ دوم، ...
  • باقری، خسرو (۱۳۷۷)، مبانی شیوه های تربیت اخلاقی، تهران: ...
  • باقری، خسرو (۱۳۸۹)، رویکردها و روش های پژوهش در فلسفه ...
  • بستانی، فواد افرام (۱۳۷۵)، فرهنگ ابجدی الفبایی عربی فارسی ...
  • بهرام پور، ابوالفضل (۱۳۹۱)، تفسیر یک جلدی مبین، چاپ سوم، ...
  • تهرانی، مجتبی (۱۳۹۶)، اخلاق ربانی عرفان اسلامی، چاپ اول، ...
  • جعفری، سیما (۱۳۹۳)، نقش خوف و رجا در حیات اخلاقی ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۱)، مراحل اخلاق در قرآن، قم: اسرا ...
  • خاری آرانی، مجید؛ رهنما، اکبر؛ علی اکبرزاده آرانی، زهرا ...
  • خزائلی، محمدعلی (۱۳۸۴)، اخلاق ایزدی: بیست گفتار اخلاقی عرفانی؛ آیت ...
  • داوری، محمد؛ صدیق اورعی، غلام رضا؛ عبد خدایی، محمد ...
  • داوودی فرقانی، مرتضی (۱۳۹۴)، جایگاه و نقش خوف و رجا ...
  • دلیری، کاظم (۱۳۸۸)، نقش تربیتی خوف و رجا در تکامل ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۴۱)، لغت نامه (مجموعه ۳۴ جلدی دیجیتالی)، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۳۸۶)، مفردات الفاظ القران، ترجمه ...
  • رستمی نسب، عباسعلی (۱۳۹۳)، تربیت در قرآن، کرمان: انتشارات دانشگاه ...
  • رسولی محلاتی، سید هاشم (۱۳۸۲)، غررالحکم و درر الکلم آمدی(ره)، ...
  • رشاد، علی اکبر (۱۳۹۳)، دانش نامه فاطمی( سلام الله علیها)، ...
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی؛ امینی، فائزه (۱۳۹۴)، خشیت از پروردگار و ...
  • طباطبائی، سید محمدحسین (۱۳۷۰)، تفسیر المیزان (دوره ۲۳ جلدی)، ترجمه ...
  • طیب حسینی، سید محمود (۱۳۹۲)، پژوهشی در معنای واژه ...
  • عضیمه، صالح (۱۳۸۰)، معناشناسی واژگان قرآن (فرهنگ اصطلاحات قرآنی)، ترجمه: ...
  • علایی رحمانی، فاطمه؛ حسن زاده، مهری (۱۳۹۲)، واکاوی مفهوم «ترس» ...
  • علوی، سید حمیدرضا (۱۳۹۶)، تعالیم تربیتی و روان شناختی قرآن ...
  • فاضلی، خادم حسین (۱۳۸۶)، نگاهی به خوف و ...
  • فرانکن، رابرت (۱۳۹۵)، انگیزش و هیجان، ترجمه سوزان امامی پور؛ ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ق)، العین، جلد ۴، محقق: مهدی ...
  • قرائتی، محسن (۱۳۸۸)، تفسیر نور؛ شیوه ای نو در ارائه ...
  • قرائتی، محسن (۱۳۹۲)، سیمای انسان در قرآن بر اساس تفسیر ...
  • قرشی، سید علی اکبر (۱۳۷۱)، قاموس قرآن، جلد ۱، چاپ ...
  • کاشانی، عزت الدین (۱۳۸۱)، مصباح الهدایه و مفتاح ...
  • کریم پور، نسرین؛ یوسف پور، کاظم (۱۳۹۳)، معانی خوف و ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب (۱۳۷۹)، الاصول من الکافی ...
  • مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی (۱۴۰۳ق)، بحارالانوار ...
  • مجلسی، علامه محمدباقر (۱۳۸۲)، عین الحیات، جلد ۱ ...
  • محققیان، زهرا؛ پرچم، اعظم (۱۳۹۱)، ماهیت امید؛ مقایسه ای تطبیقی ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی (۱۳۸۹)، ترس از خدا و نقش ...
  • مصطفوی، حسن (۱۳۶۸)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، جلد ۱، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (۱۳۸۰)، تفسیر نمونه ، ...
  • نراقی، مهدی بن ابی ذر (۱۱۹۶ق)، جامع السعادات، جلد ...
  • هاشمی رفسنجانی، اکبر و جمعی از محققان مرکز فرهنگ و ...
  • هاشمی رفسنجانی، اکبر (۱۳۸۶)، فرهنگ قرآن (کلید راه یابی به ...
  • Dahlbeck. J, (۲۰۱۴), Hope and fear in education for sustainable ...
  • Ohlander, E. S. (۲۰۰۵). Fear of god (taqwā) in the ...
  • Chang, E. C. (۱۹۹۸). Hope, problem-solving ability, and coping in ...
  • نمایش کامل مراجع