گونه شناسی مساجد سنتی اندونزی و مقایسه با مساجد معاصر آن

چکیده شناخت و دسته بندی گونه های مختلف معماری در هر منطقه می تواند علاوه بر معرفی معماری محدوده مورد نظر، راهگشای معماری معاصر در استفاده از سنت ها و ویژگی های ساخت و ساز بومی در هماهنگی با ارزش های پایدار اقلیمی-فرهنگی- اجتماعی باشد. از آنجا که مساجد بناهای آیینی هستند، قطعا تحت تاثیر سنت و فرهنگ اسلامی ساخته شده-اند؛ اما در مناطق مختلف گونه های مختلف معماری اسلامی و برگرفته از سنت بومی منطقه یافت می شود. این سنت ها و شیوه های ساخت اگر به درستی شناخته شود، می تواند در طراحی نمونه های معاصر و به شیوه ای نوین به کار گرفته شود. همچنین چگونگی انتقال مفاهیم سنتی از معماری آئینی گذشته به نمونه های معاصر در کشورهای دیگر می تواند برای معماران کشور ما آموزنده باشد. اهمیت این پژوهش در این است که باوجود تجربه های موفق در این امر در کشور اندونزی، در خصوص شناخت مساجد سنتی (جاوایی) و معاصر اندونزی و ریشه های آن تحقیقات چندانی صورت نگرفته است. این نوشتار بر آن است تا از طریق مطالعات کتابخانه ای به مطالعه و شناخت ویژگی های مساجد سنتی و معاصر در کشور اندونزی بپردازد. سپس از طریق روش های توصیفی- تحلیلی به مقایسه و تاثیرپذیری مساجد معاصر از مساجد گذشته اقدام کند و به این پرسش ها که مساجد سنتی(جاوایی) به چند گونه قابل طبقه بندی هستند و نیز ارتباط آنها با مساجد معاصر اندونزی چگونه است، پاسخ گوید. بر اساس نتایج تحقیق ، با تمرکز بر شکل ظاهری بنا سه گونه مختلف معماری مسجد در اندونزی وجود دارد: گونه جاوایی، مسجد منار, مساجد گنبد دار که نوع اول و دوم تحت تاثیر معماری بومی اندونزی است. بیشترین مساجد سنتی در اندونزی از نوع مساجد جاوایی هستند که بر اساس ساختار و شکل پلان، خود شامل هفت گونه مختلف می باشند. در مساجد معاصر اندونزی از لحاظ شکل ظاهری مساجد جاوایی و گنبددار دیده می-شود اما در مساجد الهام گرفته از مساجد بومی (جاوایی) عمدتا ستون ها حذف شده اند.