پیشینه کلامی شبهات ابلیس در ملل و نحل شهرستانی بر مبنای روایات یهودی، مسیحی و اسلامی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 93

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADYAN-5-10_001

تاریخ نمایه سازی: 23 بهمن 1400

چکیده مقاله:

آفرینش انسان و دستور خداوند به تمام فرشتگان برای سجده کردن بر او، و سرباززدن ابلیس از این فرمان نظرگاه های اعتقادی مختلفی را سبب شده است. شهرستانی در الملل والنحل، بر مبنای دیدگاه های شارحان تورات و اناجیل اربعه، هفت شبهه مهم ابلیس در موضوعات اعتقادی ادیانی را بیان می کند و معتقد است هر یک از این شبهات، زمینه ای برای شکل گیری بخشی از مذاهب اسلامی شده است. مقاله حاضر، ضمن بررسی مهم ترین رهیافت های کلامی یهود و مسیحیت درباره شیطان، دیدگاه کلام اسلامی، به ویژه کلام معتزله و اشاعره، را نیز می کاود. نتایج پژوهش نشان می دهد آنچه شهرستانی به عنوان گفت وگوی شیطان و فرشتگان، و شبهات ابلیس بیان کرده در تورات و انجیل، و شروح و تفاسیر معتبر و شناخته شده این دو کتاب وجود ندارد و چنین به نظر می رسد که شهرستانی، با زمینه قراردادن برخی رهیافت های توراتی یا انجیلی، و روایات اسرائیلی دخیل در اسلام، این موضوع را محملی برای مطرح کردن مباحث کلامی بر مبنای دیدگاه اشاعره، که خود نیز بدان معتقد بود، قرار داده است.

نویسندگان

یحیی نورالدینی اقدم

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور تهران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم (۱۳۸۹). ترجمه: حسین انصاریان، قم: آیین دانش، چاپ ...
  • اوستا (۱۳۸۳). گزارش و پژوهش: جلیل دوست خواه، تهران: مروارید، ...
  • تورات (= عهد عتیق) (۱۹۹۲). ترجمه فارسی مرکز جهانی یهودیت ...
  • انجیل مسیح (= عهد جدید) (بی تا). ترجمه تفسیری، قبرس: ...
  • التلمود: کتاب الیهود المقدس (۲۰۰۶). ترجمه بالعربیه: احمد ایبش و ...
  • ابراهیمی جویباری، عسکر (۱۳۸۹). «بازتاب اسرائیلیات در قصه های حضرت ...
  • ابن الجوزی، عبدالرحمن (۱۴۲۱). تلبیس ابلیس، بیروت: نشر دار الفکر، ...
  • ابن عاشور التونسی، محمد الطاهر (۱۹۸۴). تحریر المعنی السدید و ...
  • ابن کثیر الدمشقی، اسماعیل (۱۴۱۹). تفسیر القرآن العظیم، المحقق: محمدحسین ...
  • الاشعری، علی بن اسماعیل (۱۴۰۰/۱۹۸۰). مقالات الاسلامیین واختلاف المصلین، المحقق: ...
  • الاشعری، علی بن اسماعیل (۱۴۱۳). رساله الی اهل الثغر بباب ...
  • الاشعری، علی بن اسماعیل (۱۴۲۶/۲۰۰۵). مقالات الاسلامیین واختلاف المصلین، المحقق: ...
  • البدر، رافد مصطفی (۱۳۹۱). الرافد لالفاظ القرآن الکریم، قم: ذوی ...
  • باطنی، غلام رضا (۱۳۸۹). «مسئله رویت در تصوف و کلام ...
  • البصری، حسن (۱۹۹۲). تفسیر الحسن البصری، تحقیق: محمد عبدالرحیم، قاهره: ...
  • البناکتی، ابوسلیمان داود (۲۰۰۷). روضه اولی الالباب فی معرفه التواریخ ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۸۴). حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (ع)، ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۶۹). «نقش قصه پردازان در تاریخ اسلام»، در: ...
  • جلالی مقدم، مسعود (۱۳۸۴). کرانه های هستی انسان در پنج ...
  • حاج منوچهری، فرامرز (۱۳۷۷). «اسرائیلیات»، در: دائره المعارف بزرگ اسلامی، ...
  • حیدری، حسین (۱۳۸۴). «سیمای دوگانه ابلیس در آثار حکیم سنایی»، ...
  • خواص، امیر (۱۳۸۸). «مسیح در آیین یهود»، در: معرفت ادیان، ...
  • الحلبی، علی بن ابراهیم (۱۴۲۷). انسان العیون فی سیره الامین ...
  • الدارمی التمیمی السمرقندی، عبدالله (۱۴۳۴/۲۰۱۳). مسند الدارمی المعروف بسنن الدارمی، ...
  • الدواداری، ابوبکر بن عبدالله (۱۴۱۴). کنز الدرر و جامع الغرر، ...
  • الراغب الاصفهانی، الحسین (۱۴۲۰/۱۹۹۹). تفسیر الراغب الاصفهانی، تحقیق و دراسه: ...
  • الزبیدی، محمد بن محمد (بی تا). تاج العروس من جواهر ...
  • الزمخشری، محمود (۱۴۰۷). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار ...
  • شوشتری، قاضی نورالله (۱۳۸۳). رساله جواب شبهات ابلیس لعین، در: ...
  • الشهرستانی، محمد بن عبدالکریم (بی تا). الملل والنحل، بیروت: موسسه ...
  • شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (۱۳۷۳). الملل والنحل، ترجمه: افضل الدین ...
  • الصحاری العوتبی، سلمه بن مسلم (۱۴۲۰). الابانه فی اللغه العربیه، ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۶۳). المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: سید محمدباقر ...
  • الطوسی، محمد (۱۳۶۲). تمهید الاصول فی علم الکلام، التصحیح والمقدمه: ...
  • عیوضی، رشید (۱۳۴۵). «تحقیقی درباره دو واژه ابلیس و شیطان»، ...
  • عیوضی، رشید (۱۳۵۱). «ابلیس و شیاطین در مدارک اسلامی»، در: ...
  • الفراهیدی البصری، الخلیل بن احمد (۱۹۸۵). کتاب العین، تحقیق: مهدی ...
  • القشیری النیسابوری، مسلم بن الحجاج (بی تا). المسند الصحیح المختصر ...
  • القلمونی الحسینی، محمد رشید بن علی رضا (۱۹۹۰). تفسیر المنار، ...
  • الماتریدی، ابومنصور محمد (بی تا). التوحید، المحقق: فتح الله خلیف، ...
  • Crenshaw, James L. (۲۰۰۵). Defending God: Biblical Responses to the ...
  • Grillmeier, Aloys (۱۹۷۵). Christ in Christian Tradition: From the Apostolic ...
  • Harris, Maurice H. (۱۹۰۱). Hebraic Literature Translations from the Talmud, ...
  • Jacobs, Joseph; Blau, Ludwig (۲۰۱۱). "Satan" in: Jewish Encyclopedia, Vol. ...
  • Leeming, David (۲۰۰۵). Oxford Companion to World Mythology, New York: ...
  • نمایش کامل مراجع