بررسی علل سیاسی ضعف و سقوط حکومت ممالیک (۶۴۸ -۹۲۳ق.)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 163

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PTE-10-39_004

تاریخ نمایه سازی: 23 بهمن 1400

چکیده مقاله:

فروپاشی حکومت های اسلامی به عنوان یکی از مباحث حائز اهمیت، ذهن پژوهشگران عرصه تاریخ را به خود مشغول داشته است. در این میان دلائل سیاسی بیشتر از هر نکته ای خودنمایی می کند، زیرا خود زمینه ساز تضعیف حکومت ها در ابعاد دیگر شمرده می شود. در همین زمینه نوشتار پیش رو کوشیده است به روش تحلیلی، عوامل سیاسی فروپاشی حکومت ممالیک را بررسی کند. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که فقدان مشروعیت ملی در کنار ضعف مشروعیت مذهبی در اواخر دوره مملوکی، عامل زیربنایی در اضمحلال این حکومت است. نزاع بین ممالیک برجی و جلبان، علاوه بر تضاد ذاتی بین ساختار سیاسی قدرت نمی توانست با انحطاط سیاسی حکومت ممالیک بیگانه باشد. ضمنا وقوع شورش ها که خود ارتباط تنگاتنگی با بحران های جانشینی می یافت، مرحله فروپاشی را تسریع نمود. در نهایت نیز تضعیف موقعیت ممالیک در جهان اسلام و در پی آن تهاجم عثمانی ها این حکومت را ساقط ساخت. این مقاله با استناد به روش کتابخانه ای و عمدتا بر اساس منابع دست اول و نیز با رویکرد تحلیلی – انتقادی به تبیین مسئله پرداخته است.  

نویسندگان

محمد قزوینی نظم آبادی

دانشگاه فرهنگیان اراک

امامعلی شعبانی

دانشگاه اراک، گروه تاریخ

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Muir, William (۱۸۹۶), The Mameluke or slave Dynasty of Egypt ...
  • آموزگار، ژاله (۱۳۷۴)، «فره، این نیروی جادویی و آسمانی»، مجله ...
  • ابن ایاس، محمد بن احمد (۱۴۰۴ق.)، بدایع الزهور فی وقایع ...
  • ابن تغری بردی، جمال الدین [بی تا]، النجوم الزاهره فی ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن (۱۳۶۳)، العبر (تاریخ ابن خلدون)، ترجمه عبدالمحمد ...
  • ابن زنبل، احمد رمال (۱۹۹۸)، آخر الممالیک، تحقیق عبدالمنعم عامر، ...
  • ابن طولون، محمد بن علی (۱۹۹۸)، مفاکهه الخلان فی حوادث ...
  • ابن عماد (۱۹۹۴)، شذرات الذهب، بیروت: دارالفکر.. ...
  • العصامی، عبدالملک [بی تا]، سمط النجوم، القاهره: المکتبه السلفیه.. ...
  • العلیمی، مجیرالدین (۱۹۹۸)، الانس الجلیل، عمان، مکتبه دنیس الخلیل.. ...
  • بشیریه، حسین (۱۳۷۴)، جامعه شناسی سیاسی، تهران: نشر نی.. ...
  • حسنی ربایعه، ابراهیم (۲۰۰۹ )، نهایه دوله ممالیک، دانشگاه قدس.. ...
  • سالم حمیدی، فتحی [بی تا]، «الممالیک جلبان و دور هم ...
  • سخاوی، شمس الدین (۱۳۱۵)، التبر المسبوک فی ذیل السلوک، مصر: ...
  • السید، رضوان (۱۴۱۵)، «نهایات الدوله المملوکیه»، نشریه الاجتهاد.. ...
  • سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن (۱۹۷۷م)، حسن المحاضره فی اخبار مصر ...
  • شبارو، عصام محمد (۱۳۸۸)، دولت ممالیک و نقش سیاسی و ...
  • شجاعی زند، علیرضا (۱۳۷۲)، مشروعیت دینی دولت و اقتدار سیاسی ...
  • طباطبایی، جواد (۱۳۸۸)، تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، تهران: کویر.. ...
  • طقوش، محمد سهیل (۱۴۲۰)، تاریخ ممالیک فی مصر و بلاد ...
  • عباسی، جواد و موسوی مقدم، مهناز (۱۳۹۰)، «بررسی مناسبات شاهرخ ...
  • عبدالرزاق، علی (۱۹۸۸)، الاسلام و اصول الحکم، الجزایر: موقم النشر.. ...
  • عبده قاسم، قاسم (۲۰۰۱)، عصر سلاطین الممالیک، القاهره: عین للدراسات ...
  • العینی، بدرالدین محمود [بی تا]، عقد الجمان فی تاریخ اهل ...
  • فیرحی، داود (۱۳۷۸)، قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام(دوره میانه)، ...
  • قلقشندی، ابی عباس احمد (۱۹۱۳)، صبح الاعشی فی صناعه الانشاء، ...
  • کرمی، ابوالفضل (۱۳۹۱)، مشروعیت و بحران مشروعیت، بابل: شکوه ساحل.. ...
  • کریمیان، نورالله-شعبانی، امامعلی و محمد قزوینی نظم آبادی(۱۳۹۵)، «ضعف و ...
  • لاپیدوس، ایرا م. (۱۳۸۱)، تاریخ جوامع اسلامی، ترجمه علی بختیاری ...
  • ماجد، عبدالمنعم (۱۹۷۹)، دوله سلاطین الممالیک و رسومهم فی مصر، ...
  • (۱۹۶۹)، «موقف المصریین من حکم الممالیک فی العصور الوسطی»، مصر: ...
  • محمود عبدالدائم، عبدالعزیز (۱۹۹۶)، مصر فی عصر الممالیک و العثمانیین، ...
  • مشکور، محمد جواد (۱۳۴۵)، «نظام شاه در ایران باستان»، مجله ...
  • مقریزی، تقی الدین احمد (۱۹۱۱)، الخطط، قاهره: [بی نا].. ...
  • [بی تا]، السلوک لمعرفه دول الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ...
  • منز، بئاتریس فوربز (۱۳۹۰)، قدرت، سیاست و مذهب در ایران ...
  • وبر، ماکس (۱۳۸۴)، اقتصاد و جامعه، ترجمه مهرداد ترابی نژاد ...
  • همایون کاتوزیان، محمدعلی (۱۳۸۱)، تضاد دولت و ملت، ترجمه علیرضا ...
  • (۱۳۹۰)، مشروعیت و بحران جانشینی در جامعه ایرانی، تهران: نی.. ...
  • هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (۱۳۶۸)، تاریخ روابط خارجی ایران، تهران: امیرکبیر. ...
  • نمایش کامل مراجع