بررسی فون و وضعیت انتشار پشه های آنوفل در شهرستان سیریک، استان هرمزگان در سال ۱۳۹۳

مقدمه: مالاریا یکی از مهمترین بیماریهای منتقله بوسیله پشه ها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا محسوب می شود. در ایران نیز مالاریا به عنوان مهمترین مشکل بهداشتی در جنوب و جنوب شرقی کشور به ویژه در مناطق شرقی استان هرمزگان شناخته شده است. شهرستان سیریک جزء کانون های بیماری مالاریا در جنوب ایران محسوب می شود. با توجه به اهمیت پشه های آنوفل در انتقال بیماری مالاریا و کنترل ناقلین به عنوان یک استراتژی جهت برای پیشگیری از این بیماری، این مطالعه با هدف بررسی فون و وضعیت انتشار پشه های آنوفل در شهرستان سیریک انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی - مقطعی بود که در سال ۱۳۹۳ انجام شد. لاروهای آنوفل با استفاده از ملاقه و به روش استاندارد جمع آوری شدند. نمونه های جمع آوری شده در لوله های آزمایش حاوی لاکتوفل، کنسرو و به آزمایشگاه منتقل شدند. لاروها بر روی لام مونته و پس از خشک شدن بر اساس ویژگی های مرفولوژیک و با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر تعیین هویت شدند. نتایج: در این مطالعه در مجموع ۵۳۲ لارو آنوفل جمع آوری و تشخیص داده شد. آنوفل های جمع آوری شده بر اساس صفات مرفولوژیک در ۶ گونه طبقه بندی شدند که عبارتند از: آنوفل دتالی (۳۲/۲۹%)، آنوفل استفنسی (۳۱/۲۳%)، آنوفل مغولنسیس (۵۵%۲۲)، آنوفل سوپرپیکتوس (۵۳/۱۰%)،  آنوفل کولیسی فاسیس (۹۶/۹%) و آنوفل تورخدای (۳۳/۴%). در این مطالعه آنوفل دتالی یکی از ناقلین اصلی مالاریا، به عنوان گونه غالب با انتشار وسیع از تمامی مناطق مورد مطالعه جمع آوری گردید. همچنین آنوفل مغولنسیس به عنوان گونه غالب از منطقه کوهستانی گزارش گردید. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، پشه های آنوفل ناقل مالاریا در شهرستان سیریک دارای غنای گونه ای و انتشار زیادی هستند. به طوری که از ۸ گونه ناقل مالاریا در کشور، ۴ گونه در این منطقه فعالیت دارند و کاهش جمعیت این گونه ها می تواند نقش مهمی در موفقیت برنامه حذف مالاریا در این شهرستان داشته باشد.