بررسی نور و مراتب آن از نگاه مولانا و ملاصدرا

نور عمده ترین مشخصه هنر اسلامی است و نمادی از عقل الهی محسوب می شود که در طول تاریخ، از جوانب مختلف فلسفی، عرفانی، دینی و هنری به آن پرداخته شده است. در این بین هر متفکر بنا به دریافت هنری و عرفانی اش به نتایجی رسیده که غالبا هر چند در جزییات گاهی ناقض نظرات فرد دیگری است لیکن در کلیات که بحث تاکید به توحید، در معانی کاربردی نور است، اتفاق نظر وجود دارد. ملاصدرا از اندیشمندان مسلمان می باشد که با تکیه بر آیات قرآن دیدگاه خاصی در زمینه نور داشته است و برخلاف شیخ اشراق، نور را با وجود یکی دانسته است و مولانا نیز با تکیه بر آیات قرآنی بارها از کلمه نور در اشعارش بهره برده و در کنار فلسفه به مباحث معرفت شناختی و عرفانی نور هم پرداخته است. هدف از انجام پژوهش مقایسه دیدگاه این دو متفکر بوده و بر این اساس، با روشی توصیفی تحلیلی، ابتدا مروری بر مبانی فلسفی و عرفانی ملاصدرا داشته و سپس به مقایسه دیدگاه وی با دیدگاه مولانا پرداخته شده است؛ نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که هر دو اندیشمند در مبحث نور از اتحاد فکری بالایی برخوردار بوده و نور الهی را بالاترین درجه نور دانسته که خود روشن بوده وروشنایی می بخشد و هر آنچه به این منبع نور نزدیک تر باشد در مرتبه بالاتری قرار خواهد داشت.