خوشه بندی قطب های گردشگری در راستای توسعه پایدار شهرها با رویکرد بیانیه گام دوم انقلاب (نمونه موردی: توسعه پایدار شهرهای استان زنجان)

گسترش فضایی گردشگری و رشد متنوع این فعالیت در جهان برای کشورها، مناطق و جوامع فرصتی را برای ایجاد توسعه فراهم می کند. توسعه بدون برنامه ریزی اثرات زیانباری بر جوامع محلی می گذارد، بنابراین توسعه پایدار برای کاهش این اثرات بسیار حائز اهمیت است. صنعت گردشگری نقش بسزایی در توسعه اقتصادی کشورهای جهان دارد اما توجه به ویژگی های خاص فرهنگی، اجتماعی جوامع و همچنین پتانسیل های ویژه و گونه بندی جاذبه های گردشگری در راستای توسعه این صنعت نقش بسزایی دارد. متاسفانه الگوبرداری از اصول و روشهای جهانگردی غربی، توسعه قابل قبولی برای این صنعت در کشور رقم نزده است و باعث شده بسیاری از شهرهای کشور از درآمدهای پایدار گردشگری محروم بمانند و در نتیجه این گونه شهرها رشد ناپایداری داشته که بافت های مساله دار، توسعه های ناهمگون از پیامدهای آن بوده است. مقاله پژوهشی حاضر کوشیده است با ارایه الگویی مبتنی بر رویکرد بیانیه گام دوم انقلاب با تاکید بر سرفصل های عزت ملی، سبک زندگی اسلامی- ایرانی و اقتصاد مقاومتی برای توسعه گردشگری ملی با روش «خوشه بندی قطب های گردشگری» درآمدی پایدار و غیر نفتی برای توسعه پایدار شهرهای واقع در هریک از خوشه ها فراهم سازد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و پیمایش های میدانی و ابزار جداول تحلیل محتوایی، خوشه های اصلی قطب های گردشگری برای شهرهای استان زنجان تعریف گردد. نتایج این بررسی نشان می دهد شکل گیری خوشه های گردشگری منجر به توسعه مناطق شهری شده و رقابت، بهره وری و کسب و کار محلی را افزایش می دهند. از این رو خوشه ها به عنوان ابزار تاثیر گذار مدیریتی و بازاریابی برای مقاصد گردشگری و اقتصاد محلی و در نتیجه رشد و توسعه پایدار شهرها در نظر گرفته می شوند. این ابزار باید با رویکرد و شکل مناسبی مبتنی بر سرفصل های بیانیه گام دوم انقلاب (نظیر بهره گیری از فرصت های مادی کشور در راستای جهش در درآمدهای ملی) به کار گرفته شود تا برای رسیدن به مزیت های رقابتی در میان جوامع محلی و ایجاد یک اساس برای توسعه پایدار اثر بخش باشد.