بهره وری سبز اقتصاد ایران با رویکرد زیست محیطی

در ادبیات اقتصادی به منظور ارزیابی سیاست های برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان و دولت ها شاخص های مختلفی ارایه شده است. یکی از مهم ترین این شاخص ها بهره وری کلی عوامل تولید است که در آن میزان تمام محصولات به میزان تمام نهاده ها سنجیده می شود. اگر در این شاخص رشد وجود داشته باشد، به معنی آن است که سیاست های مدیران در استفاده از نهاده ها موثر بوده است. محاسبه و سنجش بهره وری دارای اهمیت زیادی است به گونه ای که هم محاسبه آن امکان پذیر باشد و هم به واقعیت های اقتصاد نزدیک باشد. یکی از مسائلی که بر بهره وری اثرگذار است مسائل زیست محیطی از جمله انتشار آلودگی ها است. اگر در محاسبه بهره وری چنین مسئله ای در نظر گرفته نشود، محاسبه بهره وری را به شدت مخدوش خواهد کرد و موجب گمراهی مدیران و سیاست گذاران می شود.در این مطالعه با استفاده از الگوی مانده سولو تعمیم یافته، علاوه بر محاسبه بهره وری سبز اقتصاد ایران، بهره وری بدون حضور متغیر آلودگی با سناریوهای مختلف برآورد و با سایر مطالعات مقایسه گردید. در نهایت کشش انتشار آلودگی و قیمت سایه ای انتشار آلودگی محاسبه گردید.  نتایج نشان می دهد رشد بهره وری سبز برای دوره ۹۱-۱۳۵۸ به­طور متوسط ۲۸/۱- درصد بوده است که بدون حضور اثر انتشار آلودگی برابر ۰۲/۱- درصد خواهد بود. بنابراین بدون حضور آثار انتشار آلودگی، بهره وری بطور متوسط ۲۶/۰ واحد درصد، بیش­تر برآورد می شود. بنابراین بدون لحاظ نمودن آثار زیست محیطی، موجب گمراهی برنامه ریزان خواهدشد. هم­چنین کشش انتشار آلودگی ۳۱۱۴۲/۰ برآورد شده است.  بر این اساس قیمت سایه ای انتشار آلودگی برای اقتصاد ایران بطور متوسط حدود ۰۳/۱ میلیون ریال در هر تن برآورد گردید.