ارزیابی اثر تنش های خشکی و شوری بر خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی چهار گونه از جنس Papaver

تحقیق حاضر به منظور ارزیابی تغییرات صفات مورفولوژیک و متابولیت­های ثانویه در چهار گونه از جنس خشخاش (P.bracteatum, P.somniferum, P.armeniacum, P.argemone) تحت تنش خشکی و شوری انجام پذیرفت. این تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل شوری با  NaCl (mM۱۰۰)، خشکی (۵۰ درصد ظرفیت زراعی) و آبیاری نرمال (شاهد) بودند. برای سنجش فلاونوئیدکل، آنتوسیانین و محتوی آلکالوئید کل از روش اسپکتروفتومتری و برای اندازه گیری میزان کلروفیل برگ از دستگاه spad استفاده گردید. آزمایش نشان داد که نوع تنش و گونه تاثیر بسیار معنی داری (۰۱/۰P≤ ) بر روی صفات مورفولوژیک داشتند. مقایسه میانگین نتایج نشان داد که مقادیر صفات مورفولوژیک، تحت تنش­های خشکی و شوری به طور معنی داری کاهش پیدا کردند. به طوری که میزان کاهش در صفات مورفولوژیک در شرایط تنش خشکی بیشتر از تنش شوری بود. ولیکن مقادیر طول ریشه در شرایط تنش خشکی و وزن خشک اندام هوایی در تنش شوری افزایش نشان داد. در نتایج تجزیه واریانس مشخص شد که نوع تنش تاثیر معنی داری (۰۱/۰P≤) بر میزان آلکالوئید، فلاونوئید، آنتوسیانین کل و غلظت کلروفیل داشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که محتوی آلکالوئید، فلاونوئید و آنتوسیانین کل تحت تنش­های خشکی و شوری در مقایسه با شرایط بدون تنش افزایش یافت. بیشترین (OD.g-۱.FW ۲۴/۲) و کمترین (OD.g-۱.FW ۶۴/۱) میزان آلکالوئید کل به ترتیب مربوط به گونه P. bracteatum در تنش خشکی و گونه P. somniferum در شرایط عدم تنش بود. گونه P. somniferum با کمترین کاهش در خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد بالایی در تولید متابولیت­های ثانویه داشته است و اینکه تجمع متابولیت های ثانویه با تنش خشکی و شوری رابطه مثبت داشته و میزان افزایش متابلولیت های نمونه ها تحت تنش خشکی از شوری بیشتر بود.