نماد گرایی در معماری و شهرسازی اسلامی با تاکید بر مسجد

یکی از مهمترین توصیه ها و نکاتی که در بیانیه گام دوم انقلاب تاکید شده است موضوع معنویت به معنای برجسته کردن ارزش های معنوی می باشد. مساجد اسلامی جلوه ای از فرمهای نمادین با باورهای دینی انسانهاست. تمامی فرمها و اشکال نمادین در تمامی ساختار معماری مسجد به چشم می خورد. سمبولها در معماری مساجد به طور مستقیم معانی و پیام خود را بیان نمی دارند. با اینکه این نمادها از لحاظ بصری در مقام دیداری واقعند؛ همان طورکه بسیاری از ادیان کتب آسمانی به خصوص قرآن به زبان رمز گونه به بیان حقایق معنوی می پردازد، نمادها نیز در مسجد با اشاره و رمز زبان به سخن می گشایند. تمامی اجزا و نقشها در مسجد، عالم ملکوت و مثال را که فارغ از ویژگیهای زمان و مکان است را بیان می دارد و به واقع تمامی این تلاشها و حکمت اجزا و نقوش همان رفتن به اصل است و سبب پیوند خوردن عالم فانی به عالم غیب می شود . پس می توان گفت تمامی اجزا و نقوش که در مقام دیداری واقعند تمامی آبرو و اعتبار خود را در پی آن معانی معنوی که چون آینه ای از جلوه حق می نمایانند، کسب می کنند و مقدس می شوند . این مقاله از نوع تحلیلی - تفسیری و روش بررسی آن اسنادی و مشاهده می باشد. هدف از این تحقیق بررسی جنبه های نمادین معماری اسلامی با محوریت مسجد می باشد.