استعاره دستوری از منظر آموزش و یادگیری زبان فارسی: تحلیلی بر پایه ی دیدگاه زبان بنیاد هلیدی

استعاره دستوری یکی از مفاهیم اساسی در دستور نظام­مند- نقش­گرا است که در سال های اخیر توجه پژوهشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. یکی از مسائل مطرح در مورد استعاره دستوری بحث آموزش و یادگیری این نوع استعاره­هاست. هلیدی( ۱۹۹۳) یادگیری استعاره دستوری را بیستمین ویژگی زبان­آموزی می­داند که دست کم تا نه سالگی نمود نمی یابد و در مرحله ثانویه یادگیری فراگرفته می شود. در پژوهش حاضر تلاش می شود چگونگی آموزش و یادگیری استعاره­های دستوری در منابع درسی و نوشته­های فارسی آموزان غیرفارسی زبان سطح پایه مورد بررسی قرار گیرد؛ برای این منظور، کتاب خواندن و نوشته های فارسی­آموزان سطح پایه مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه امام خمینی(ره) بررسی شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که میزان و نوع استفاده از استعاره­ها در کتاب و نوشته­های زبان­آموزان بسیار به هم شبیه است. استعاره­های اسم­سازی و وجهیت به ترتیب بالاترین میزان وقوع را در کتاب درسی و نوشته های فارسی آموزان داشته اند (هم در کتاب درسی و هم در نوشته فارسی­آموزان اسم­سازی و وجهیت بیشترین میزان را به خود اختصاص داده­اند). همچنین، هیچ نمونه­ای از استعاره­های وجه و گذرایی در نوشته­های فارسی آموزان ملاحظه نگردید؛ در حالی که در کتاب درسی چند مورد از استعاره گذرایی دیده شد.