قصیده «نهج البرده»ی احمد شوقی در آیینه آرای نقدی و بلاغی محمود بستانی
محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 13، شماره: 4
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 155
فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JALIT-13-4_004
تاریخ نمایه سازی: 17 اسفند 1400
چکیده مقاله:
روش ساختارگرایی که محمود بستانی آن را به عنوان یکی از شیوههای تحلیل متن قلمداد کرده است، بر مبنای هشت عنصر ادبی پیام، موضوع، معنایی، صوری، لفظی، موسیقایی، ادبی و ساختار متن به تحلیل یک اثر می پردازد و با تبیین ارتباط بین جنبههای زیباییشناسی و معناشناسی اثر، ساختار کلی آن را به عنوان پیکری واحد بررسی میکند. دیدگاههای بستانی در روش ساختارگرایی که در دو کتاب القواعدالبلاغیه فی ضوء المنهج الاسلامی و البلاغه الحدیثه فی ضوء المنهج الاسلامی تبیین و معرفی شده است، تلفیقی از سنتگرایی و نوگرایی در تحلیل اثر ادبی است؛ بدین معنا که وی ضمن پایبندی به بلاغت سنتی، سعی دارد دیدگاههای جدید ادبی را در بررسی و تحلیل اثر بر مبنای ساختار و بافت آن به کار بندد. آنچه ما در این پژوهش در پی آن بودهایم، بررسی زیباییها و معانی ادبی قصیده «نهج البرده»ی احمد شوقی با تکیه بر روش ساختارگرایی محمود بستانی و بر اساس چهار عنصر معنایی، صوری، موسیقایی و ساختار است. در این راستا دریافتیم که در قصیده نهج البرده از بین عناصر مذکور، رمز و استعاره به عنوان دو عنصر از عناصر صوری و جناس و توازن به عنوان عناصر موسیقایی، علاوه بر جنبه زیباییبخشی دارای کارکرد معنایی نیز بودهاند و در القای مفاهیم و موضوعات، نقش موثری داشتهاند و عنصر تکرار و تقابل نیز به عنوان عناصر معنایی، با ایجاد نظم آهنگ درونی، جنبه زیباییشناسی قصیده را نیز تقویت کردهاند و بر مبنای عنصر ساختار، دریافتیم که موضوعات و مفاهیم قصیده با یکدیگر و نیز با دیگر عناصر لفظی، موسیقایی و صورخیال، رابطهای متقابل دارند؛ به عبارتی، عناصر زیباییشناسی و معناشناسی در آن با یکدیگر ارتباط منسجم دارند و این، نشانگر آن است که قصیده از تجانس و اندام واری متن برخوردار است و همین امر، آن را نه تنها از لحاظ شکل و ساختار، بلکه از نظر محتوا، در ردیف بهترین مدائح نبوی قرار داده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
ابوالفضل رضایی
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی
فاطمه رئیس میرزایی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :