بررسی تنوع ژنتیکی در میان جدایه های مختلف گونه های فوزاریوم، عوامل بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه گندم با استفاده از روشهای مولکولی و آزمونهای بیماریزایی

طی سال های ۸۹-۱۳۸۸ از مزارع گندم ۸ استان کشور شامل تهران، اصفهان، اردبیل، گلستان، مازندران، مرکزی، قزوین و زنجان در مرحله پر شدن دانه بازدید و از بوته های آلوده به پوسیدگی طوقه و ریشه نمونه برداری شد. شناسایی گونه های فوزاریوم با بهره گیری از هر دو روش مورفولوژیکی و مولکولی با استفاده از نشانگر اختصاصی (SCAR) گونه ها صورت گرفت و مجموعا ۱۲ گونه فوزاریوم شناسایی گردیدکه عبارت بودند از:F. culmorum، F. pseudograminearum، F. proliferatum،F. equiseti ، F. nygamai،F. solani، F. pseudonygamai، F. sambucinum، F. acuminatum، F. lateritium،F. oxysporumوF. verticillioides. گونه F. culmorum با بیش از ۸۰ جدایه (با ۳۲% فراوانی) به عنوان گونه غالب شناسایی شد و گونه F. pseudograminearum دومین میزان فراوانی (۱۸%) را به خود اختصاص داد. بررسی تنوع ژنتیکی تعداد ۶۴ جدایه گونه غالب (F. culmorum) با استفاده از ۸ جفت مارکرهای ریزماهواره (SSR Simple Sequence Repeat=) نشان داد که تنوع ژنتیکی زیادی (۸۱/۰) در کل جمعیت جدایه ها وجود داشت که ۱۱% آن بین جمعیتهای مختلف و ۸۹% در داخل جمعیتها توزیع شده بود. تعداد آلل در مکانهای مختلف ریزماهواره بین ۷ تا ۲۲ بود. همچنین تفاوت معنی داری بین جدایه ها از نظر قدرت تهاجمی وجود داشت. جدایه هایی که بیشترین قدرت تهاجمی را داشته و از مناطق جغرافیایی مختلف بودند را می توان در شناسایی منابع مقاومت گندم به پوسیدگی طوقه و ریشه با عامل F. culmorum استفاده نمود.