اثر تنش خشکی در مراحل مختلف فنولوژیکی بر ویژگی های زراعی و عملکرد برنج

خشکی یکی از مهم ترین تنش های غیر زیستی در جهان می باشد. با توجه به میانگین بارندگی کشور می توان بیان داشت کهایران یکی از کشورهای خشک و نیمه خشک محسوب می شود. با توجه به آمارهای ارائه شده، بیش از ۹۰ درصد آب قابلاستفاده کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود. یکی از محصولات مهم زراعی در جهان و ایران، گیاه برنج می باشد که درطول دوره رشد با توجه به مناطق مختلف قابل کشت در کشور از ۱۲ تا ۲۰ هزار متر مکعب آب در طول دوره رشد مصرفمی کند. در این راستا، ارقام یا روش هایی که بتوانند با حفظ عملکرد، میزان مصرف آب را تا ۲۰ درصد کاهش دهند نقشمهمی در افزایش کارایی مصرف آب و کاهش هزینه تولید خواهند داشت.به منظور بررسی اثر تنش خشکی در مراحل رویشیو زایشی بر ویژگی های زراعی و عملکرد برنج، ۸ ژنوتیپ برنج شامل طارم، فجر، IR۸ ، عنبربو، کشوری، ندا، خزر و لاین۸۶۰۵ در شرایط نرمال محیطی و تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفتند. ۳۵ روز پس از بذر پاشی ژنوتیپ های برنج درخزانه، نشاها در قالب یک آزمایش اسپیلت پلات در قالب طرح کاملا تصادفی با سه سطح آبیاری (غرقاب، ۷ روز تنش و۱۴ روز تنش) در سه تکرار کشت گردیدند. هر کرت شامل یک گلدان با ۲ بوته نشا بود. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترینمیانگین شاخص برداشت (HI) در سطح غرقاب، ۷ روز تنش و ۱۴ روز تنش به ترتیب در ژنوتیپ های IR۸ ، فجر و ندا، طارمو IR۸ ، فجر برآورد گردید. بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه در سطح غرقاب، ۷ روز تنش و ۱۴ روز تنش به ترتیبدر ژنوتیپ کشوری، ۸۶۰۵ و ندا، فجر و IR۸؛ ۸۶۰۵ به میزان ۷۳/۸، ۵۷/۸ و ۵۶/۸، ۲۹/۹، ۱۱/۴ گرم محاسبه شده است. بیشترین و کمترین میانگین راندمان مصرف آب (WUE) در سطح غرقاب، ۷ روز تنش و ۱۴ روز تنش به ترتیب در ژنوتیپ کشوری، خزر و ندا، فجر و IR۸؛ ۸۶۰۵ به ترتیب ۸۷/۵، ۶۳/۸ و ۹۷/۵، ۵۷/۵ و ۹۹، ۳۰/۲ گرم بر لیتر برآورد شده است. رطوبتی نسبی برگ (RWC) در دو سطح ۷روز تنش و ۱۴ روز تنش در ۸ ژنوتیپ برنج شامل طارم، قجر، IR۸، عنبربو، کشوری، ندا، خزر و ۸۶۰۵ به ترتیب ۹۵/۴۴، ۸۲/۴۶، ۸۶/۲۸، ۹۸/۸۶، ۷۷/۲۱، ۷۸/۸۸، ۷۶/۱۴، ۸۱/۲۰ درصد و ۶۹/۲۹، ۵۵/۸۹، ۴۷/۹۷، ۶۲/۶۱، ۷۴/۹۱، ۶۰/۶۲، ۸۲/۳۱، ۳۷/۴۱ درصد برآورد شده است.