کارایی عدالت ترمیمی و چالش های اجرایی آن در قوانین کیفری ایران

عدالت ترمیمی رویکردی بزه دیده محور و مفهومی نوین از عدالت است که با تاکید بر اهمیت و جایگاه بزه دیده در فرایند دادرسی، در پی جبران خسارات وارده بر بزه دیده و اعضای جامعه محلی و همچنین بازاجتماعی نمودن بزهکار بوده و درصدد ترمیم رابطه میان بزهکار، بزه دیده و جامعه می باشد. عدالت ترمیمی در رسیدگی به دعاوی اعم از حقوقی و کیفری، به بکارگیری ضوابط حقوقی خود را مقید به حمایت از بزه دیده دانسته و از چارچوب خاص خود تبعیت می کند بنابراین تبعیت از اصول ویژه، ممکن است با بعد کیفری دعاوی مورد تعارض قرار گرفته و چالش هایی را نسبت به اجرای فرایند ترمیمی بعد از رسیدگی ایجاد نماید. سیاست تقنینی ایران با الهام گرفتن از نظریه های جرم شناسی، برنامه های مختلفی از عدالت ترمیمی را در قوانین کیفری گنجانده است. بررسی مهمترین چالش های اجرایی عدالت ترمیمی در قوانین کیفری ایران در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی از اهداف این پژوهش می باشد. بر اساس یافته های پژوهش، نتایج ها عدم تناسب بین توافق ایجاد شده میان طرفین دعوا و جرم ارتکابی در الگوی عدالت ترمیمی، عدم متنبه سازی بزهکار در اجرای برنامه های عدالت ترمیمی و ناکارامدی عدالت ترمیمی از دعاوی کیفری از جمله مهمترین چالش های اجرای عدالت ترمیمی می باشد.