ارزیابی فعالیت زمین ساختی ناحیه گلپایگان با استفاده از شاخص پیچ و خم پیشانی کوهستان و پتانسیل حرکت گسل های جنبا ( مطالعه موردی شمال باختر هندی کوش تا جنوب خاور دره بید)
محل انتشار: فصلنامه کواترنری ایران، دوره: 7، شماره: 1
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 264
فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_NQUA-7-1_005
تاریخ نمایه سازی: 24 اسفند 1400
چکیده مقاله:
گستره مورد پژوهش (ناحیه گلپایگان) در زون ساختاری سنندج - سیرجان قرار گرفته است که یکی از پویاترین پهنه های لرزه زمین ساختی ایران است. در این بررسی، یک مدل نظری برای ارزیابی پتانسیل حرکتی گسل بر اساس رابطه بین ویژگی های هندسی گسل و میدان تنش تکتونیکی ناحیه ای پیشنهاد شده است. لازم به ذکر است که نتایج این روش با رکورد های لرزه ای گذشته و فعالیت های ریز لرزه ای کنونی منطقه سازگار بوده است، لذا این الگوی نظری بر مبنای روابط میان ویژگی های هندسی گسل ها و میدان تنش زمین ساختی ناحیه ای استوار است. داده های ساختاری به منظور دستیابی به موقعیت محور های اصلی تنش، در پهنه وسیعی از ناحیه مورد مطالعه برداشت گردید که از معادلات این الگو در ۶ ایستگاه منطقه مذکور استفاده شد. در نهایت، با استفاده از روش وارون سازی، تنش اصلی بیشینه در هر مقطع به طور جداگانه به دست آمد و در معادلات جاگذاری شد. طبق محاسبات، پتانسیل حرکتی گسل در هر مقطع از گسل های ناحیه مشخص گردید، گسل بید عرب بیشترین پتانسیل حرکتی در مقایسه با دیگر قطعات گسلی را دارا است که با توجه به محاسبه شاخص پیچ و خم پیشانی کوهستان به خوبی نمایان می شود که در رده یک تکتونیکی با فعالیت بالا جای دارد، دیگر گسل ها در مرحله پیش لرزه می باشند. نتایج محاسبه پتانسیل حرکت گسل ها در هر قطعه، تطابق خوبی را با فراوانی زمین لرزه های رخ داده نمایان می سازد، به طوری که بخش خاوری ناحیه مورد مطالعه، دارای نرخ لرزه خیزی بیشتری نسبت به دیگر بخش های آن می باشد. با توجه به سرعت متوسط لغزش گسل های ناحیه در سال های اخیر و همچنین با توجه به مطالعات پیشین و نتایج به دست آمده از ناحیه و داده های حاصل از محاسبه مقادیر پتانسیل حرکتی گسل، بخش خاوری ناحیه (حدفاصل گسل بید عرب تا گسل نر پلنگ) بیشترین میزان احتمال لغزش در آینده را دارا خواهد بود. بخش جنوبی گسل بید عرب، با بیشترین میزان پتانسیل حرکتی گسل همراه است و ساختارهای تکتونیکی نواحی آن، به عنوان جوان ترین فعالیت های نئوتکتونیکی در ناحیه معرفی می گردد.
کلیدواژه ها:
Active Fault ، Movement potential ، Maximum mainly stress ، Regional tectonic stress field ، گسل های جنبا ، توان حرکتی ، تنش اصلی بیشینه ، میدان تنش زمین ساختی ناحیه ای.
نویسندگان
نفیسه حاج نوروزی
Department of Erath Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University (IAU), Tehran, Iran
محسن پورکرمانی
Department of Geology, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
مهران آرین
Department of Erath Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University (IAU), Tehran, Iran
زهرا ملکی
Department of Erath Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University (IAU), Tehran, Iran
علی سلگی
Department of Erath Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University (IAU), Tehran, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :