پیامد ۱۰ جدایه باکتری گشاینده ی (حل کننده) پتاسیم ، فسفر، آهن و کود زیستی پتابارور بر کارکرد و رشد سیب زمینی در گلخانه

سابقه و هدف: سیب زمینی پنجمین فراورده ی کشاورزی جهان هست که خاستگاه کربوهیدرات، پروتئین و اسیدهای آمینه ضروری برای آدمی است. نهاده های کشاورزی کارایی ویژه ای در افزایش رشد و عملکرد سیب زمینی دارند. ولی گاهی کاربرد بی رویه ی کودهای شیمیایی دشواری های زیستی و بهداشتی فراوانی را به دنبال دارد. ریزجانداران سودمند خاک می توانند کارایی ویژه ای در بهبود رشد گیاه، برداشت فراورده های کشاورزی و در پی آن کاهش هزینه های آن داشته باشند. چگونگی (کیفیت) خاک، افزون بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، پیوند نزدیکی با ویژگی های زیستی آن دارد. این پژوهش با هدف بررسی کاربرد ۱۰ سویه باکتری گشاینده ی (حل کننده) پتاسیم، فسفر و آهن و کود زیستی پتابارور بر شاخص های رشد سیب زمینی رقم جیلی و فراورده ی بهداشتی تر آن انجام گردید. مواد و روش ها: این پژوهش در سال ۱۳۹۸ در گلخانه ی مرکز تحقیقات کشاورزی همدان با طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها ۱۰ جدایه باکتری شناسایی شده ی حل کننده پتاسیم، فسفر و آهن ، یک کودزیستی پتابارور و یک تیمار گواه (شاهد) آزمایش (بدون کود زیستی یا باکتری) بود. ویژگی های اندازه گیری شده، وزن تر غده، تعداد غده، کارکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی، درصد ماده خشک، غلظت فسفر، پتاسیم، آهن و روی در ریشه، اندام هوایی، غده و خاک بود.یافته ها: نتایج نشان داد که کاربرد باکتری های حل کننده پتاسیم، فسفر و آهن به گونه ی معنی داری موجب افزایش ویژگی های رشد گیاه سیب زمینی و همچنین افزایش جذب عناصر فسفر، پتاسیم، آهن و روی در گیاه شد. در این پژوهش کاراترین باکتری، سودوموناس فردریک برجینسکی بود که در بیشترشاخص های رشد گیاه و جذب عناصر توانمندتر از سایر باکتری ها بود. وزن خشک ریشه در تیمار با این باکتری ۶۶/۱۶ گرم بر گلدان شد که در برابر شاهد آزمایش ۹۲/۱۰۳ درصد افزایش نشان داد. بیشترین افزایش وزن خشک اندام هوایی درتیمار با این باکتری ۴۷ گرم بر گلدان شد که افزایش ۸۸ درصدی نسبت به شاهد آزمایش نشان داد. درمایه-زنی با این باکتری غلظت روی در ریشه، غلظت فسفر، پتاسیم، آهن و روی در اندام هوایی، به ترتیب ۰۳۴/۰، ۶۶۶/۶، ۱۶/۳۳۳، ۴۶۰/۰، ۰۴۱/۰ میلی گرم بر گرم بود که تفاوت معنی دار با شاهد آزمایش و سایر تیمارها داشت. ناکارامدترین باکتری ها در این پژوهش، باکتری های بریوندیموناسویسکولاریس و انتروباکتر لویدجی بودند.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که کاربرد باکتری های حل کننده پتاسیم به عنوان کود زیستی توانایی بهبود رشد گیاه و افزایش کارکرد آن را دارد و می توان گفت کاربرد کودهای زیستی در کنار کودهای شیمیایی می تواند در کاهش آلودگی های زیست محیطی و کاهش هزینه ها سودمند باشد.