اثرات ۱-۲۵ دی هیدروکسی کوله کلسیفرول و عصاره هیدروالکلی ریشه گیاه دارویی بوزیدان (Withania somnifera) بر معدنی شدن و استحکام استخوان جوجه های گوشتی

این آزمایش به منظور بررسی اثرات ۱-۲۵ دی هیدروکسی کوله کلسیفرول [۱, ۲۵ (OH)۲ D۳]و عصاره هیدرو الکلی ریشه گیاه دارویی بوزیدان (Withania somnifera) بر عملکرد، ابقای مواد معدنی، معدنی شدن استخوان و خصوصیات مکانیکی استخوان جوجه های گوشتی انجام شد. تیمارها در قالب فاکتوریل (۲×۳×۲) شامل جیره کنترل مثبت با سطح کافی کلسیم و کنترل منفی (کاهش ۳۰ درصدی سطح کلسیم)، ۳ سطح عصاره بوزیدان (صفر، ۷۵ و۱۵۰ میلی گرم در کیلوگرم جیره) و ۲ سطح ۱-۲۵ دی هیدروکسی کوله کلسیفرول (صفر و ۵/۰ میکروگرم در کیلوگرم جیره) بود. تعداد۶۰۰ قطعه جوجه گوشتی یکروزه راس ۳۰۸ بصورت تصادفی در ۶۰ عدد پن و ۱۰ پرنده در هر کدام توزیع گردید. هر تیمار دارای ۵ تکرار (۵۰ پرنده در هر تیمار) بود. جیره های آزمایشی بطور نامحدود در اختیار جوجه ها از ۱ تا ۴۲ روزگی قرار گرفت. در ۲۱ و ۴۲ روزگی یک پرنده از هر تکرار کشتار و استخوان درشت نی چپ جدا گردید. تیمارهای غذایی مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی را تحت تاثیر قرار ندادند. بیشترین افزایش وزن در ۴۲ روزگی (۷۵/۲۴۷۵ گرم) در پرندگانی که از سطح کافی کلسیم مکمل شده با ۷۵ میلی گرم در کیلوگرم بوزیدان تغذیه شده بودند ثبت گردید. در سطوح کمتر کلسیم جیره ابقای کلسیم و فسفر بطور معنی داری بیشتر بود. مکمل سازی ۱۵۰ میلی گرم در کیلوگرم بوزیدان بطور معنی داری ابقای کلسیم در پرندگانی را که جیره کنترل منفی (۰۹/۸۳ درصد) دریافت کرده بودند را در مقایسه با کنترل مثبت (۳۵/۶۶) افزایش داد. صرف نظر از سطح کلسیم جیره، استفاده از ۷۵ میلی گرم در کیلوگرم بوزیدان به همراه ۵/۰ میکروگرم در کیلوگرم ۱, ۲۵ (OH)۲ D۳ بطور معنی داری ابقای کلسیم را بهبود داد. در ۲۱ روزگی، میزان کلسیم درشت نی در پرندگانی که بوزیدان مصرف کرده بودند در مقایسه با گروه کنترل بیشتر بود. در حالیکه هیچگونه اثری در روز ۴۲ دیده نشد. میزان کلسیم درشت نی پرندگانی که جیره کنترل منفی مکمل شده با ۷۵ میلی گرم بوزیدان و ۵/۰ میکروگرم ۱, ۲۵ (OH)۲ D۳ دریافت کرده بودند مشابه با آنهایی بودند که فقط ۱۵۰ میلی گرم بوزیدان مصرف کرده بودند. مکمل سازی ۱, ۲۵ (OH) ۲ D۳ در جیره بطور معنی داری کلسیم درشت نی را در ۴۲ روزگی افزایش داد. استفاده از عصاره بوزیدان نیز بطور معنی داری نیروی شکاف و سختی استخوان را افزایش داد. این آزمایش نشان داد که استفاده از عصاره بوزیدان اثرات مثبتی بر ابقای کلسیم، کلسیمی شدن استخوان و خصوصیات مکانیکی آن داشته و بر عملکرد پرنده تاثیر منفی ندارد. از طرفی اثرات همکوشی میان عصاره بوزیدان و ۱, ۲۵ (OH)۲ D۳ بر ابقای کلسیم و کلسیمی شدن استخوان مشاهده گردید.