تاثیر فرهنگ و تمدن پیش از اسلام در نشر و گسترش «آیین جوانمردی»

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 242

فایل این مقاله در 41 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUK-20-40_011

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1401

چکیده مقاله:

شکست حکومت ساسانی در مقابل اعراب، دوره جدیدی را به لحاظ «تاریخی» برای سرزمین ایران رقم زد، اما فرهنگ پربار و کهن ایران باستان، هرگز با این شکست، دچار زوال و فراموشی نشد؛ بلکه در دوره اسلامی به حیات خود ادامه داد. یکی از باورها و آیین هایی که در طول تاریخ، دچار تطورات و اشکال بسیاری شده و مسیر پرفراز و نشیبی پیموده، «آیین جوانمردی» است. نظریه متداول در این باره آن است که «فتوت و جوانمردی» برگرفته از «تصوف» است و از آنجا که تصوف نیز، خود از تعالیم اسلامی سرچشمه گرفته است، پس جوانمردی، اصل و سرچشمه ای اسلامی دارد. با وجود اینکه نمی­توان یکسره از تاثیر فرهنگ اسلامی در «فتوت» چشم پوشی کرد، اما نادیده گرفتن خاستگاه ها و ریشه های ایرانی آیین جوانمردی نیز منصفانه و منطقی نیست و مگر می توان فرهنگ و تمدنی که شالوده آن را سه بن مایه «خرد»، «نیکی» و «هنر»، تشکیل داده است، یکسره نادیده گرفت؟ نگارنده در این مقاله کوشیده است علیرغم دیدگاه های متنوع، متفاوت و گاه متناقض پژوهشگران درباره آیین جوانمردی و اختلاف در سرچشمه ها و مبانی و اصول آن، به سرچشمه های ایرانی این آیین و تاثر احتمالی آن از فرهنگ و تمدن پیش از اسلام اشاره کند. بدین منظور، در سه بخش مستقل، تاثیرات ایران باستان، آیین زرتشتی و ادیان مهری و مانوی را بر طریق فتوت بررسی کرده و معتقد است که این تاثیرات، به معنای توافق و تطابق محض و یا اخذ و اقتباس تمام نیست.

نویسندگان

امیرحسین مدنی

زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف. منابع فارسی. ...
  • آلبری، س. آر. سی و ایبشر. هوگو (۱۳۹۶). زبور مانوی. ...
  • ابن بطوطه، (۱۳۴۸). سفرنامه. ترجمه محمدعلی موحد. تهران: بنگاه ترجمه ...
  • احمد جام، (۱۳۶۸)، انس التائبین. تصحیح و توضیح: علی فاضل. ...
  • ارجانی، فرامرز بن خداداد. (۱۳۶۹). سمک عیار. با مقدمه و ...
  • ارداویرافنامه، (۱۳۹۷). ترجمه رحیم عفیفی. چاپ چهارم، تهران: توس.. ...
  • اسماعیل پور، ابوالقاسم. (۱۳۸۷). اسطوره، بیان نمادین. چاپ دوم. تهران: ...
  • اسماعیل پور، ابوالقاسم. (۱۳۸۱). اسطوره آفرینش در آیین مانی. تهران: ...
  • اسماعیل پور، ابوالقاسم. (۱۳۹۰). زیر آسمانه های نور. تهران: نشر ...
  • افشار، ایرج. (۱۳۸۳). «فتوت نامه آهنگران». در کتاب آیین جوانمردی. ...
  • افشاری، مهران. (۱۳۸۲). فتوت نامه ها و رسائل خاکساریه. تهران: ...
  • افشاری، مهران. (۱۳۹۴). فتوت نامه ها و رسائل خاکساریه. تهران: ...
  • افشاری، مهران و مداینی، مهدی. (۱۳۸۱). چهارده رساله در باب ...
  • انصاری هروی، عبدالله. (۱۳۶۱). منازل السائرین. شرح و تصحیح: روان ...
  • اوستا، (۱۳۹۴). گزارش و پژوهش: جلیل دوستخواه. چاپ هجدهم. تهران: ...
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (۱۳۸۳). «عیاران و جنبش های اجتماعی». ماهنامه ...
  • بایر ناس، جان. (۱۳۸۶). تاریخ جامع ادیان. ترجمه: علی اصغر ...
  • بروین، ی.د. (۱۳۷۸). حکیم اقلیم عشق. ترجمه مهیار علوی مقدم ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۸۶). ادیان آسیایی. چاپ ششم. تهران: نشر چشمه.. ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۸۳). «سابقه جوانمردی در ایران باستان». در کتاب ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۵۱). «ورزش باستانی ایران و آئین مهر». مجله ...
  • تفضلی، احمد. (۱۳۸۹). تاریخ ادبیات پیش از اسلام. به کوشش ...
  • تقی زاده، سید حسن. (۱۳۸۳). مانی شناسی. به کوشش ایرج ...
  • تیشنر، فرانتس. (۱۳۸۳). «فتوت در کشورهای اسلامی». در کتاب آیین ...
  • جامی، نورالدین عبدالرحمن. (۱۳۷۵). نفحات الانس. مقدمه، تصحیح و تعلیقات: ...
  • حسام پور، سعید. (۱۳۸۴). «نقش عیاری در فرهنگ و تمدن ...
  • خواجه محمد پارسا، (۱۳۸۱). فصل الخطاب. تصحیح، مقدمه و تعلیقات: ...
  • ریاض، محمد. (۱۳۸۲). فتوت نامه، تاریخ، آیین، آداب و رسوم. ...
  • ریتر، هلموت. (۱۳۷۷). دریای جان. ترجمه عباس زریاب خویی و ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۷۷). ارزش میراث صوفیه. چاپ هشتم. تهران: ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۷۵). از گذشته ادبی ایران. تهران: انتشارات ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۷۳). تاریخ ایران بعد از اسلام. چاپ ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۷۶). جستجو در تصوف ایران. چاپ پنجم. ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۵۶). نه شرقی، نه غربی- انسانی. چاپ ...
  • زرین کوب،عبدالحسین. (۱۳۵۷). «تصوف و ایران باستانی». مجله هنر و ...
  • سعدی شیرازی، شیخ مصلح الدین. (۱۳۷۳). بوستان. تصحیح و توضیح: ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی. (۱۳۷۴). فی حقیقه العشق. تهران: مولی.. ...
  • شروو، پرادز اکنور. (۱۳۹۹). عناصر ایرانی در کیش مانوی. ترجمه ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۷۲). تازیانه های سلوک. تهران: آگاه.. ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۸۶). قلندریه در تاریخ. تهران: سخن.. ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۸۵). نوشته بر دریا. (از میراث عرفانی ...
  • صارمی، سهیلا و اکرم نوری. (۱۳۹۱). «بازتاب آیین مهر در ...
  • صراف، مرتضی. (۱۳۷۰). رسایل جوانمردان. چاپ دوم. تهران: انتشارات معین.. ...
  • ضیایی، عبدالحمید. (۱۳۹۵). بودیسم و صوفیسم. چاپ دوم. تهران: انتشارات ...
  • عطار نیشابوری، فریدالدین. (۱۳۷۸). تذکره الاولیاء. تصحیح، توضیحات و فهارس: ...
  • عفیفی، رحیم. (۱۳۷۴). اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشته های ...
  • عنصر المعالی، کیکاوس بن اسکندر. (۱۳۹۵). قابوس نامه. به اهتمام ...
  • عوفی، سدیدالدین محمد. (۱۳۶۳). جوامع الحکایات. به کوشش جعفر شعار. ...
  • فرای، ریچارد. (۱۳۵۸). عصر زرین فرهنگ ایران. ترجمه مسعود رجب ...
  • کامل شیبی، مصطفی. (۱۳۸۳). «فتوت و تشیع». در کتاب آیین ...
  • کربن، هانری. (۱۳۸۳). آیین جوانمردی. ترجمه احسان نراقی. تهران: ...
  • کزازی، میرجلال الدین. (۱۳۸۴). آب و آیینه. تبریز: انتشارات ...
  • گولپینارلی، عبدالباقی: (۱۳۷۹). فتوت در کشورهای اسلامی و مآخذ ...
  • محجوب، محمدجعفر. (۱۳۷۱). «جوانمردی در ایران اسلامی». انتشارات بنیاد مطالعات ...
  • محمدی ملایری، محمد. (۱۳۷۹). تاریخ و فرهنگ ایران در دوران ...
  • مزداپور، کتایون و همکاران. (۱۳۹۴). ادیان و مذاهب در ایران ...
  • معتمدی، منصور و فرزانه باخدا. (۱۳۹۰). «طرحی برای بررسی خاستگاه ...
  • معین، محمد. (۱۳۶۸). «اندرز یا حکمت عملی در ادبیات پهلوی». ...
  • بهار، محمدتقی. (۱۳۸۳). «جوانمردی». در کتاب آیین جوانمردی. هانری ...
  • مولوی، جلال الدین محمد. (۱۳۶۳). کلیات شمس. با تصحیحات و ...
  • میرفخرایی، مهشید. (۱۳۸۳). فرشته روشنی: مانی و آموزه های او،. ...
  • مینوی خرد، (۱۳۶۴). ترجمه احمد تفضلی. چاپ دوم. تهران: توس.. ...
  • ناتل خانلری، پرویز. (۱۳۶۴). شهر سمک. تهران: انتشارات آگاه.. ...
  • ناتل خانلری، پرویز. (۱۳۸۳). «آیین عیاری». در کتاب آیین جوانمردی. ...
  • نفیسی، سعید. (۱۳۴۶). سرچشمه تصوف در ایران. تهران: کتابفروشی فروغی.. ...
  • یوسفی، غلامحسین. (۱۳۷۵). دیداری با اهل قلم. چاپ پنجم. تهران: ...
  • واعظ کاشفی سبزواری، حسین. (۱۳۵۰). فتوت نامه سلطانی. به اهتمام ...
  • هالروید، استوارت. (۱۳۹۵). ادبیات گنوسی. ترجمه ...
  • هینلز، جان. (۱۳۸۹). شناخت اساطیر ایران. ترجمه ژاله ...
  • ب. منابع عربی. ...
  • سلمی، ابوعبدالرحمن. (۱۳۸۸). مجموعه آثار. گردآورنده: نصرالله پورجوادی. چاپ دوم. ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی. (۱۳۸۰). المشارع و المطارحات. مندرج در ...
  • علم التصوف، (۱۳۹۱). تصحیح و تحقیق: نصرالله پورجوادی و محمد ...
  • مسعودی، علی ابن حسین. (۱۹۶۴). مروج الذهب و معادن الجوهر. ...
  • نمایش کامل مراجع