تجلی بصری حوادث سیاسی و اجتماعی قرون دوم تا چهارم هجری بر بناهای تاریخی ( از نظرگاه سفرنامه های ابن فضلان و ابن بطوطه)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 143

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-18-43_001

تاریخ نمایه سازی: 16 فروردین 1401

چکیده مقاله:

سفرنامه­ها یکی از مهم­ترین نوشته­های که درک ما  از جهان پیرامون و گذشته را روشن می­سازند. نگارش این نوع این آثار از گذشته­های دور رایج بوده است. پس از ظهور اسلام و در نتیجه تشویق آموزه­های دینی به سیر و سفر با انگیزه­های مذهبی، علمی، سیاسی، نگارش سفرنامه­ها رو به فزونی نهاد. سفرنامه­های نگاشته شده حاصل مشاهدات و درک شخصی سفرنامه نویس از جهان پیرامونش است که دیده و شنیده است. در قرون نخستین اسلامی شاهد ظهور سفرنامه نویسان متعددی هستیم که امروزه آثارشان یکی از منابع مهم برای شناخت دقیق تحولاتی زمانی و مکانی دوره آنهاست. ابن فضلان و ابن بطوطه نیز از جمله این سفرنامه­نویسان بودند که بررسی آثارشان، آیینه­ای برای آگاهی از تحولات سیاسی و اجتماعی است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده­های منابع کتابخانه­ای انجام شده است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با دیدگاهی تطبیقی به بررسی این دو سفرنامه با تکیه بر مسائل مردم­شناختی بپردازد. یافته­های پژوهش حاکی از این است که یکی از مهم­ترین مضامینی که در این دو سفرنامه مورد توجه قرار گرفته است حوادث سیاسی و اجتماعی قرن دوم تا چهارم هجری و تجلی آن در بناهای تاریخی است.اهداف پژوهش:۱.شناخت خطوط کلی تحولات سیاسی و اجتماعی  قرن دوم تا چهارم هجری مندرجات سفرنامه­های ابن فضلان و ابن بطوطه.۲.بازشناسی تجلی بصری رویدادهای سیاسی و اجتماعی قرن دوم تا چهارم هجری در بناهای تاریخی با تکیه بر سفرنامه ابن­فضلان و ابن­بطوطه.سوالات پژوهش:۱.تحولات سیاسی و اجتماعی دوم تا چهارم هجری چه بازتابی در سفرنامه ابن­فضلان و ابن­بطوطه داشته است؟۲.تجلی تحولات سیاسی و اجتماعی قرن دوم تا چهارم هجری بر بناهای تاریخی چیست؟

نویسندگان

کیومرث احمدی

دانشجوی دکتری تاریخ اسلام گروه تاریخ، واحدیادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

مهدی گلجان

استادیارتاریخ ، گروه تاریخ، واحدیادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

رامین یلفانی

استادیارتاریخ ، گروه تاریخ، واحدیادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آئینه­وند، صادق؛ گراوند، مجتبی. (۱۳۹۰). «شیوه سفرنامه­نویسی در مغرب و ...
  • ابن­بطوطه، ابوعبدالله. (۱۳۳۷). سفرنامه، ترجمه محمدعلی موحد، تهران: بنگاه ترجمه ...
  • ابن­خلدون. (۱۳۶۴). العبر، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران: موسسه مطالعات ...
  • ابن­فضلان، احمد. (۱۳۴۵). سفرنامه، ترجمه ابولفضل طباطبائی، تهران: انتشارات بنیاد ...
  • ابن­منظور، جمال­الدین محمد بن مکرم. (۱۹۵۵). لسان العرب، بیروت: دار ...
  • اکبری، امیر؛ فرخی، علی. ( ۱۳۹۵). «اهمیت بناهای تاریخی سنگ ...
  • بارانی، محمدرضا. (بی­تا). معرفی و نقد سفرنامه ابن فضلان. تهران: ...
  • بغدادی، ابومنصور عبدالقاهر. (۱۳۵۸). الفرق بین­الفرق، ترجمه محمد جواد مشکور، ...
  • برومند اعلم، عباس؛ انارکی، رقیه. (۱۳۹۱). «نهادهای آموزشی در مغرب ...
  • بهادر، محمدخان. (۱۳۱۴). «بزرگان: ابن­بطوطه»، مجله مهر، شماره ۲۶ ...
  • پور احمد، احمد. (۱۳۷۷)، «تاریخ و فلسفه جغرافیا: نقش جغرافیدانان ...
  • ثقفی، سید محمد. (۱۳۹۴). «فرهنگ­شناسی در سفرنامه ابن­بطوطه در قرن ...
  • ثقفی، سید محمد. (۱۳۷۵). «بررسی مسائل اجتماعی- فرهنگی سفرنامه ابن ...
  • جوینی، عطاملک. (۱۳۸۲). تاریخ جهانگشا. تصحیح محمد قزوینی. تهران: انتشارات ...
  • حموی، یاقوت. (۱۳۷۴ه..ق). معجم البلدان، بیروت: دارالصادر ...
  • حبیبی، حسن. (۱۳۸۵). «چند نمونه از داده­های جامعه­شناختی و روان­شناختی ...
  • ذاکری، علی­اکبر. (۱۳۷۶). «نگاهی به جهانگردی در تمدن اسلامی»، کاوشی ...
  • ذکاوتی قراگزلو، علیرضا. (۱۳۷۷). «ابن بطوطه»، کتاب ماه ادبیات و ...
  • رضایی، مرتضی. (۱۳۹۱). «درآمدی بر سفرنامه­های مسلمانان در عصر عباسی»، ...
  • رضایی، رضا؛ شیخ، محمد. (۱۳۹۴). «زبان فارسی در هند بر ...
  • رضا، عنایت­الله. (۱۳۷۰). ابن فضلان، دایره المعارف بزرگ اسلامی، جلد ...
  • رودگر، محمدعلی. (۱۳۷۶). «تصویری از اوضاع فرهنگی و علمی ایران ...
  • زمرشیدی، حسین. (۱۳۹۰). «پدیده­های بدیع معماری ایران از نیمه قرن ...
  • شبارو، عصام محمد. (۱۳۸۶). «دولت ممالیک و نقش سیاسی و ...
  • طبری، محمد بن جریر. (۱۳۶۳). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ...
  • کراچکوفسکی، ایگناتی یولیانوویچ. (۱۳۷۶). تاریخ نوشته­های جغرافیایی در جهان اسلام، ...
  • کولسینکف، آ.ای. (۱۳۵۷). ایران در آستانه یورش تازیان، ترجمه م.ر. ...
  • گراوند، مجتبی. (۱۳۸۷). «رحالان و رحله نویسی در تمدن اسلامی»، ...
  • فروغی، محمدعلی. (۱۳۱۶). «مردم­شناسی چیست؟»، مجله مردم­شناسی، سال هشتم، ش۲ ...
  • لسترنج، گای. (۱۳۶۷). جغرافیای تاریخی سرزمین­های خلافت شرقی. ترجمه محمود ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، (۱۳۶۵). مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم ...
  • موسوی، سید هادی. (۱۳۹۲). «رخداد فهم در سفرنامه ابن فضلان ...
  • نصیب، سید امید علی. (۱۳۸۲). «سفرنامه ابن بطوطه به روایت ...
  • نفیس احمد. (۱۳۷۶). خدمات مسلمانان به جغرافیا، ترجمه حسن لاهوتی، ...
  • هولت و لمبتون. (۱۳۸۱). تاریخ اسلام، ترجمه احمد آرام، تهران: ...
  • وجدی، محمد فرید. (بی­تا). دائره معارف­القرن العشرون، المجلد الرابع، بیروت: ...
  • یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب. (۱۳۶۶). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ...
  • نمایش کامل مراجع