ارزیابی صفات زراعی و عملکرد دانه ژرم پلاسم لوپن (.Lupinus spp. L) در شرایط محیطی کرج

شناسایی و استفاده از گیاهان جدید یکی از راه های تامین غذای دام و تامین پروتئین مورد نیاز کشور محسوب می شود. لوپن سفید (Lupinus albus L.)، لوپن زرد (L. luteus L.) و لوپن آبی (برگ باریک) (L. angustifolius L.) بقولاتی هستند که امکان استفاده از آنها برای تغذیه دام و تامین پروتئین مورد نیاز در کشور وجود دارد. به منظور بررسی امکان کشت و مقایسه عملکرد دانه و ویژگی های زراعی، ۱۴۱ ژرم پلاسم زراعی لوپن از سه گونه گل سفید، زرد، و آبی در سال ۱۳۹۷ در گلخانه و مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج کشت و بذرهای آن­ها تکثیر شد. با توجه به اینکه تولید بذر فقط در ژرم پلاسم لوپن گل سفید بذر کافی صورت گرفت، بذرهای ۱۰۸ ژرم پلاسم نمونه ژنتیکی این گونه همراه با رقم تجاری گل سفید دایتا (Dieta) (شاهد) در آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹در مزرعه مورد ارزیابی قرار گرفته و صفات زمان گل دهی، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس دو ساله داده ها نشان داد که در ژنوتیپ های لوپن گل سفید برای کلیه صفات تفاوت معنی داری وجود داشت. بیشترین میزان عملکرد دانه به ترتیب برای ژنوتیپ های ۱ (رقم دایتا)، ۲۷، ۹ و ۵۰ (به ترتیب ۲۱۸۰، ۲۱۳۰، ۲۱۰۰ و ۲۰۳۰ کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. بر اساس نتایج این آزمایش و با توجه به تنوع عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ژرم پلاسم لوپن گل سفید امکان انتخاب ژنوتیپ های برتر برای شروع برنامه های به نژادی و گزینش رقم های مناسب برای مناطق مختلف با شرایط آب و هوایی و حاصلخیزی خاک متفاوت امکان پذیر خواهد شد.