تحلیل انتقادی رویکردهای تفسیری ذیل آیه «اشداء علی الکفار»

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 110

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-18-4_004

تاریخ نمایه سازی: 17 فروردین 1401

چکیده مقاله:

یکی از برداشتهای رایج از عبارت قرآنی «اشداء علی الکفار» که متکی به نگاه های برخی مفسران است، تعبیر به خشونت، بی رحمی، قساوت و ... در برابر کفار است. این برداشت می تواند منجر به تجویز رفتارهای خشونت آمیزی شود که مستند به قرآن تلقی می شوند، در حالی که پذیرش تجویز خشونت ورزی نسبت به غیر هم کیش آسان نیست و نیاز به بررسی جدی دارد. این مقاله ضمن بررسی تفاسیری از قرون مختلف به تحلیل انتقادی این برداشت پرداخته و در نهایت با تکیه بر واکاوی واژگانی و سایر دلالت های قرآنی و عقلی به دنبال ارائه تفسیری راهگشا برای این آیه است. واکاوی این واژه و نیز لغات متشابه آن نشان می دهد که «شده» با لغاتی که بار خشونتی دارند هیچ اشتراک معنایی ندارد. به علاوه در نقد برداشت مذکور، دلایل قرآنی و کلامی نیز می توان ارائه داد، از جمله توصیفات قرآن درباره پیامبر و صلح طلبی او، ویژگی جهانی بودن دین اسلام و نیز استلزام تعامل با کفار به هدف هدایتگری. حاصل این بررسی ها ما را به تفسیری صحیح تر رهنمون می کند. واژه «شده» به معنای صلابت و اعم از آن است. مومنان در برابر کافران استوار و نفوذناپذیرند. این معنا با مقاوم بودن سازگار است و نه مهاجم بودن. این معنا با مثلی از انجیل که در ادامه آیه آمده نیز هماهنگ است. دانه ای که جوانه می زند و قوت و کثرت و بالندگی آن موجب شگفتی کشاورز می شود. این مطلب وقتی با مفهوم «اشداء علی الکفار» پیوند می خورد، استحکام، صلابت و نفوذ ناپذیر بودن مومنان را بهتر تفسیر می کند.

نویسندگان

یحیی صباغچی

مرکز معارف اسلامی و علوم انسانی- دانشگاه صنعتی شریف؛

مهدیه پاکروان

دانشگاه الزهراء؛ پژوهشگر ارشد گروه پژوهشی پویا فکر

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن درید، محمدبن حسن (۱۹۸۸م)، جمهره اللغه، به کوشش روزی ...
  • ابنعاشور، محمد طاهر (۱۴۲۰ق)، تفسیر التحریر و التنویر، بیروت: موسسه ...
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر (۱۴۱۹ق)، تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: موسسه مطبوعاتی ...
  • ابنهائم، احمدبن محمد (۱۴۲۳ق)، التبیان فی تفسیر غریب القرآن، به ...
  • احمدی میانجی، علی (۱۴۱۱ق)، الاسیر فی الاسلام، قم: دفتر انتشارات ...
  • ازهری، محمدبن احمد (۱۴۲۱ق)، تهذیب اللغه، به کوشش عمر سلامی ...
  • استرآبادی، سیدعلی (۱۴۰۹ق)، تاویل الآیات الظاهره فی فضائل العتره الطاهره، ...
  • بیهقی، احمدبن حسین (۱۴۰۵ق)، دلائل النبوه و معرفه احوال صاحب ...
  • ثعلبی، احمدبن محمد (۱۴۲۲ق)، تفسیر الکشف و البیان، به کوشش ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۰)، تسنیم ، تحقیق و تنظیم، حیدرعلی ...
  • جوادی آملی، عبدالله، (۳/۱۰/۱۳۹۰)، «تفسیر سوره مبارکه نور»، جلسه ۳۶، ...
  • حسینی شیرازی، سید محمد (بی تا)، الاسئله و الاجوبه - ...
  • دیلمی، حسن بن محمد (۱۴۱۲ق)، ارشاد القلوب الی الصواب، قم: ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ق)، مفردات الفاظ القرآن، به ...
  • شریف لاهیجی، محمدبن علی (۱۳۷۳)، تفسیر، به کوشش میر جلال ...
  • شعیری، محمدبن محمد (بی تا)، جامع الاخبار، نجف: مطبعه حیدریه ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین (۱۳۷۴)، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه محمد ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین (۱۳۹۰ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد (۱۴۰۵ق)، المعجم الکبیر، به کوشش حمدی ...
  • طبری، محمدبن جریر (۱۴۱۲ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن ، ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمد (۱۳۷۵)، مجمع البحرین، به کوشش سید ...
  • طوسی، خواجه نصیرالدین (۱۴۰۷ق)، تجرید الاعتقاد، به کوشش محمدجواد حسینی ...
  • طوسی، محمدبن حسن (۱۴۰۷ق)، تهذیب الاحکام، تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • طوسی، محمدبن حسن (۱۴۱۲ق)، التبیان فی تفسیر القرآن، به کوشش ...
  • عسکری، حسن بن عبدالله (۱۴۰۰ق)، الفروق فی اللغه، بیروت: دار ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ق)، العین، به کوشش مهدی مخزومی ...
  • فولادوند، محمدمهدی (۱۴۱۵ ق)، ترجمه قرآن، تهران: دار القرآن الکریم ...
  • فیض کاشانی، محمدبن مرتضی (۱۴۱۵ق)، تفسیر الصافی، به کوشش حسین ...
  • قشیری، عبدالکریم بن هوازن (۲۰۰۰م)، لطائف الاشارات، به کوشش ابراهیم ...
  • قطب راوندی، سعیدبن هبهالله (۱۴۰۵ق)، فقه القرآن، به کوشش سید ...
  • قمی، علی بن ابراهیم (۱۳۶۳)، تفسیر، قم: دار الکتاب ...
  • کاشانی، فتحالله بن شکرالله (۱۳۳۶)، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ...
  • کاشفی سبزواری، حسین بن علی (۱۳۶۹)، تفسیر حسینی (مواهب علیه)، ...
  • گنابادی، سلطان محمد (۱۴۰۸ق)، تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده، ...
  • مصطفوی، حسن (۱۳۶۰)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان (۱۳۷۴)، تفسیر نمونه، ...
  • ملاحویش آل غازی، عبدالقادر (۱۳۸۲ق)، بیان المعانی، دمشق: مطبعه الترقی ...
  • منتظری، حسین علی (۱۴۰۹ق)، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ترجمه محمود ...
  • منسوب به حسن بن علی عسکری(ع) (۱۴۰۹ق)، التفسیر المنسوب الی ...
  • میبدی، احمدبن محمد (۱۳۷۱)، کشف الاسرار و عده الابرار (معروف ...
  • نجفی خمینی، محمدجواد (۱۳۹۸ق)، تفسیر آسان، تهران: انتشارات اسلامیه ...
  • http://portal.esra.ir/Pages/Index.aspx?kind=۲&lang=fa&id=NjE۰Nw%۳D%۳D-T۹Tv۴zqSrpQ%۳D ...
  • نمایش کامل مراجع