ارزیابی تاثیر قارچ های بذرزاد روی جوانه زنی، سلامت و کیفیت توده های بذری بومی رازیانه

قارچ های بذرزاد می توانند با تاثیر روی سلامت بذر، منجر به کاهش کیفیت و کمیت محصول شوند. هدف از این مطالعه ارزیابی شاخص های جوانه زنی و بنیه توده های بذر بومی رازیانه، جداسازی و شناسایی قارچ های بذرزاد بوده و در ادامه نیز میزان بیماریشد. جدایه های قارچی پس از جداسازی و خالص سازی، بر اساس ویژگی های ریخت شناختی و مولکولی، شناسایی شدند. سپس میزان فعالیت آنزیم های سلولاز، زایلاناز، پکتیناز و لیپاز به­عنوان اصلی ترین فاکتورهای بیماری­زایی ترشح شده توسط جدایه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین، پتانسیل بیماری­زایی و قدرت تهاجم جدایه­ها با آزمون بیماری­زایی روی گیاهچه بررسی شد. در مجموع ۳۳ جدایه بر اساس ویژگی های ریخت شناسی و مولکولی که متعلق به گونه های Alternaria alternate و Fusarium oxysporum شناسایی شدند. نتایج آزمون جوانه زنی استاندارد نشان داد که در میان توده های بومی بذر مورد بررسی، اختلاف معنی داری در شاخص های جوانه زنی و بنیه وجود دارد. آلودگی بذر به قارچ های بذرزاد به طور قابل توجهی روی شاخص های بنیه و جوانه زنی بذر تاثیر گذاشته و موجب کاهش کیفیت بذر می شوند. نتایج نشان داد که کم­ترین شاخص های بنیه و جوانه زنی در توده بذری گلستان و پس از آن به­ترتیب در توده­های بذری همدان، زنجان و کردستان مشاهده شد. نتایج آزمون بیماری­زایی نشان داد که حدود ۸۵ درصد جدایه ها بیماری­زا و کم بیماری­زا و ۱۵ درصد جدایه های بیماری­زا نبودند. همچنین میزان بیماری­زایی و قدرت تهاجم جدایه های مختلف گونه های Alternaria و Fusarium متفاوت بود. تجزیه و تحلیل فعالیت آنزیم های مخرب دیواره سلولی نشان داد که سلولاز و زایلاناز در مقایسه با پکتیناز و لیپاز اهمیت بیش­تری در بیماری­زایی جدایه ها داشته و میزان فعالیت آنزیم ها روی میزان بیماری­زایی و قدرت تهاجم جدایه ها تاثیر داشت. بنابراین، این یافته ها نشان می دهد که میزان فعالیت سلولاز و زایلاناز با میزان تغییرات بیماری­زایی و قدرت تهاجم جدایه ها روی گیاهچه مرتبط می باشد. این اولین گزارش در مورد شناسایی قارچ های بذرزاد رازیانه در توده های بذر بومی ایران به­همراه بررسی ارتباط میان میزان بیماری­زایی، قدرت تهاجم و فعالیت آنزیم های مخرب دیواره سلولی تولیدشده توسط جدایه ها بود.