بررسی روش های شکست خواب بذر بابا آدم (Arctium lappa)

گیاه بابا آدم (Arctium lappa) گیاه دارویی ارزشمندی است که دارای مشکل خواب بذر است. این پژوهش به­منظور بررسی تاثیر تیمارهای شکست خواب بذر گیاه بابا آدم بر تحریک جوانه­زنی این گیاه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال ۱۳۹۵ انجام شد. تیمارهای شکست خواب بذر در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار انجام شد. بیش­ترین درصد جوانه­زنی در تیمارهای اسید جیبرلیک (۵۰۰ پی­پی­ام) + خراش­دهی با اسید سولفوریک ۷۵ درصد (۸۶ درصد)، اسید جیبرلیک (۵۰۰ پی­پی­ام) + خراش­دهی با آب داغ ۷۰ درجه سلسیوس (۸۷ درصد) و اسید جیبرلیک (۵۰۰ پی­پی­ام) + خراش­دهی  با آب داغ ۹۰ درجه سلسیوس (۸۴ درصد) مشاهده شد. خراش­دهی بذر با آب داغ در مقایسه با اسید سولفوریک بهتر بود زیرا استفاده از اسید سولفوریک سبب افزایش گیاهچه­های غیر نرمال شد. بیش­ترین میزان گیاهچه­های غیر نرمال در بذرهای تیمار شده با اسید سولفوریک ۷۵ درصد، اسید جیبرلیک (۵۰۰ پی­پی­ام) + خراش­دهی با اسید سولفوریک ۷۵ درصد و نیترات پتاسیم (یک درصد) + خراش­دهی با اسید سولفوریک ۷۵ درصد مشاهده شد ( به­ترتیب ۷/۱۱، ۳/۱۱ و ۹/۱۰ درصد).  تیمار بذرها با نیترات پتاسیم و اسید جیبرلیک سبب افزایش فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز و غلظت اکسین گیاهچه بابا آدم شد درحالی­که سبب کاهش غلظت آبسزیک اسید گیاهچه شد. بیش­ترین شاخص ویگور در تیمار اسید جیبرلیک (۵۰۰ پی­پی­ام) + خراش­دهی با آب داغ ۷۰ درجه سلسیوس مشاهده شد. به­طورکلی نتایج نشان داد تیمار خراش­دهی بذر بابا آدم با آب داغ ۷۰ درجه سلسیوس به­مدت ۱۰ دقیقه و به­دنبال آن خیساندن بذر در محلول ۵۰۰ پی­پی­ام اسید جیبرلیک به­مدت ۱۲ ساعت بهترین تیمار برای بهبود جوانه­زنی و تحریک رشد گیاهچه بابا آدم می­باشد.