شناسایی عوامل بازدارنده توسعه اقتصادی روستاهای مرزی کشور منطقه مورد مطالعه: شهرستان تربت جام

مناطق مرزی، جزو مناطق محروم کشور به شمار می آیند که عموما از نظر ساختار اقتصادی با تنگناهای متعددی مواجه هستند . تبلور این امر را می­توان در بیکاری گسترده و فقدان فرصت های شغلی متنوع، پائین بودن درآمد، پایین بودن تولید و بهره­وری در بخش های مختلف اقتصادی، ناپایداری فعالیت­های اقتصادی و درنتیجه فقر فراگیر و ناپایداری روستاها در ابعاد مختلف دانست. بر این اساس هدف مطالعه حاضر شناسایی عوامل بازدارنده توسعه اقتصاد روستاهای مرزی شهرستان های تربت جام و صالح آباد است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی- توسعه ای است. گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است. جامعه آماری روستاهای واقع در ۱۰ کیلومتری خط مرزی ایران و افغانستان در شهرستان های تربت جام و صالح آباد است. حجم نمونه مورد بررسی ۲۶۴ خانوار در ۱۷ روستای مرزی بوده است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان می دهد مهمترین عوامل بازدارنده اقتصاد روستاهای مرزی ار دیدگاه مرزنشینان به ترتیب عبارتند از: «چالش های امنیتی در روستاهای مرزی» با ۴۷/۲۲، «خشکسالی و کمبود آب روستاهای مرزی» با ۲۷/۱۴، «بیکاری و پائین بودن درآمد ساکنان روستاهای مرزی» با ۱۸/۱۲، «عدم سرمایه گذاری کافی در زمینه اقتصادی در نواحی مرزی» با ۲۶/۸، «عملکرد ضعیف نهادهای متولی در نواحی مرزی» با ۴۹/۷، «ضعف امکانات زیربنایی در روستاهای مرزی با ۸۸/۵»، «غیربومی بودن مدیران و مسئولین نواحی مرزی» با ۸۰/۴، «ضعیف بودن جاده و امکانات حمل و نقل» با ۱۵/۴، «ضعف در بازاررسانی تولیدات ساکنین نواحی مرزی» با ۸۱/۳، «عدم ارتباط با نواحی فرامرزی» با ۶۲/۳ درصد واریانس تبیین شده است.