میرزاملکم خان و اندیشه ورزی درباره جایگاه روحانیت در نوسازی ایران

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 105

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HISTUDY-12-1_002

تاریخ نمایه سازی: 22 فروردین 1401

چکیده مقاله:

میرزا ملکم خان ناظم الدوله از جمله متفکرینی است که درباره روحانیت و جایگاه آنان در آینده ایران یادداشت ها و مطالب متعددی به رشته تحریر درآورده است. مهمترین این آثار روزنامه قانون بود که از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران نقش بسیار مهمی در ایجاد بسترهای ذهنی انقلاب مشروطه داشت. مقاله حاضر، انگیزه ها و نیات میرزا ملکم خان را از منظر توجه وی به مذهب و بخصوص حاملان آن مورد بررسی قرار می دهد و به طور خاص به این پرسش پاسخ می دهد که «علمای تشیع در تحلیل های ملکم حول نوسازی ایران چه جایگاهی داشتند؟» در پاسخ به این سوال، نگارندگان بر این اعتقادند که «رویکرد ملکم به علما را می بایست مبتنی بر دو «انگیزه» توامان قدرت فزاینده علما و روحیات منفعت طلبانه ملکم(زمینه و بستر) در راستای دو «هدف» مقطعی مدرن سازی از بالا و انتقام از دربار قاجار (نیت) جستجو کرد.» در این راستا تلاش می شود تا سه رویکرد مختلف ملکم درباره روحانیت طی سه دوره متفاوت حیات سیاسی- فکری او از یکدیگر بازشناخته شود. پژوهش پیش رو، برای واکاوی فرضیه خود، از روش شناسی تحلیل محتوا و چارچوب مفهومی مدرنیته سیاسی موریس باربیه بهره خواهد برد.

نویسندگان

محمد رادمرد

استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران

جواد عربانی

پژوهشگر پژوهشکده تاریخ معاصر

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • -فهرست منابع: ...
  • آبراهامیان، یرواند(۱۳۸۲)،ایران بین دو انقلاب، در آمدی بر جامعه ...
  • آجودانی، ماشالله(۱۳۹۶)، مشروطه­ی ایرانی، ، چاپ دهم، تهران، نشر اختران ...
  • اصیل، حجت الله(۱۳۸۴)،میرزا ملکم خان ناظم الدوله و نظریه پردازی ...
  • آدمیت، فریدون (۱۳۴۰)،فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت، تهران، انتشارات ...
  • الگار، حامد(۱۳۶۹)،میرزا ملکم، ترجمه: جهانگیر عظیما و مجید تفرشی، تهران، ...
  • امانت، عباس(۱۳۸۴)،قبله عالم: ناصرالدین شاه قاجار و پادشاهی ایران، ترجمه: ...
  • بامداد، مهدی(۱۳۴۷)،شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲و۱۳و۱۴هجری، جلد چهارم، ...
  • باربیه، موریس(۱۳۸۳)،مدرنیته سیاسی، ترجمه: عبدالوهاب احمدی، تهران، نشر آگه ...
  • تقی زاده، سیدحسن(۱۳۷۹)،تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، به کوشش: عزیزالله علیزاده، ...
  • تهرانی کاتوزیان(۱۳۷۹)،تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران، شرکت سهامی انتشار ...
  • حائری، عبدالهادی(۱۳۹۲)،تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم ...
  • حسینی زاده، سیدمحمدعلی(۱۳۸۹)،اسلام سیاسی در ایران، تهران، دانشگاه مفید ...
  • جواهری، مریم (۱۳۸۰)،نقش علما در انجمن ها و احزاب دوران ...
  • دولت آبادی، یحیی (۱۳۶۲)،حیات یحیی، جلد اول، ، چاپ چهارم، ...
  • رائین، اسماعیل(۱۳۵۳)،میرزا ملکم خان؛ زندگی و کوشش های سیاسی او، ...
  • گذار از عدالت شخصی به عدالت نهادی در اندیشه میرزاملکم خان [مقاله ژورنالی]
  • ساسانی، خان ملک(۱۳۷۹)،سیاستگران دوره قاجار، به کوشش: سید مرتضی آل ...
  • سایکس، سرپرسی (۱۳۶۲)، تاریخ ایران، ترجمه: سیدمحمدتقی فخرداعی، جلد اول ...
  • صفائی، ابراهیم(۱۳۴۴)،رهبران مشروطه، جلد اول، تهران، انتشارات جاویدان علمی، ...
  • قاضی مرادی، حسن(۱۳۸۷)،ملکم خان: نظریه پرداز نوسازی سیاسی در عصر ...
  • کدی، نیکی(۱۳۸۱)،ایران دوران قاجار و بر آمدن رضاخان(۱۳۰۴-۱۱۷۵)، ترجمه: مهدی ...
  • کدیور، جمیله(۱۳۷۸)،تحول گفتمان سیاسی شیعه در ایران، تهران، طرح نو ...
  • کرمانی، ناظم الاسلام(۱۳۸۴)،تاریخ بیداری ایرانیان، ، چاپ هفتم، تهران، انتشارات ...
  • کسروی، احمد(۱۳۸۵)،تاریخ مشروطه ایران، ، چاپ سوم، تهران، انتشارات نگاه ...
  • مستشارالدوله، میرزا یوسف خان(۱۳۸۶)،رساله مرسوم به یک کلمه، تهران، انتشارات ...
  • ملکم خان(۱۳۸۸)،رساله های میرزا ملکم خان ناظم الدوله،گردآوری: حجت الله ...
  • ______(۱۳۶۹)،روزنامه قانون، تهران، انتشارات کویر ...
  • نائینی، میرزامحمدحسین(۱۳۸۲)،تنبیه الامه و تنزیه المله، قم، بوستان کتاب ...
  • نورائی، فرشته(۱۳۵۲)،تحقیق در افکار ملکم خان ناظم الدوله، تهران، انتشارات ...
  • وحدت، فرزین(۱۳۸۵)،رویارویی فکری ایران با مدرنیت، ترجمه: مهدی حقیقت خواه، ...
  • نمایش کامل مراجع