کارکردهای بلاغت در انتقال مفهوم تهذیب نفس در سوره شمس

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 343

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PAQ-9-2_001

تاریخ نمایه سازی: 22 فروردین 1401

چکیده مقاله:

در سوره­های قرآن مجید بین معنا با ابزارهای تعابیر تعامل وجود دارد. از جمله­ی این سوره­ها، سوره­ی شمس است. این سوره­ی کوتاه با یک قافیه و یک وزن موسیقی زیبا و با سوگندهای  فراوان به زیباترین عناصر طبیعت و به نفس انسان و سوگند به خالق این پدیده ها و با استفاده از تعابیر بلاغی و ادبی کوشیده است، انعکاس زیبایی از تهذیب نفس را به نمایش بگذارد. هدف این مقاله، بیان ارتباط بین بلاغت با مضمون این سوره؛ یعنی تهذیب نفس است. از جمله  یافته­های این مقاله، فعلیه بودن جملات و غالب بودن فعل متعدی در این سوره و معرفه و نکره بودن برخی از عناصر سوگند و در پی هم آمدن سوگندها در این سوره در جهت انتقال معنای تهذیب نفس است. هجاهای بلند در ابتدای آیه و تکرار مصوت ( ا ) و نوع قافیه و موسیقی درونی این سوره، نقش بلاغت و ادب را در انتقال این مضمون پر رنگ­تر نموده است. این  یافته­ها گویای این است که زیر شاخه­های علم بلاغت در راستای مضمون مد نظر سوره قرار دارد. این مقاله با در نظر داشتن سوال چگونگی نقش بلاغت در انتقال معنای تهذیب نفس، در این سوره، بر آن است تا با تکیه بر متن این سوره و استخراج امثال و شواهد آن به اثبات این موضوع بپردازد و با اتخاذ روش توصیفی و تحلیلی آیات، اشاره به تعامل بلاغت و موسیقی در انتقال معنا داشته باشد.

نویسندگان

زهرا احمدلو

دانشجو دکترا زبان و ادبیات عرب، دانشگاه شهید بهشتی

محمد ابراهیم شوشتری

گروه زبان و ادبیات عرب.دانشکده ادبیات و علوم انسانی.دانشگاه شهید بهشتی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ۱ ابن جنی، عثمان بن عبدالله، (بی تا). خصائص التراکیب، ...
  • ۲ ابن رشیق القیروانی، ابوعلی حسن، (۱۹۸۱). العمده فی محاسن ...
  • ۳ ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۴۱۳). الاشارات و التنبیهات، ...
  • ۴ ابن هشام، جمال الدین عبدالله بن یوسف، (بی تا). ...
  • ۵ ادونیس، احمدعلی سعید، (۱۳۷۶). پیش درآمدی بر شعر عربی، ...
  • ۶ انیس، ابراهیم، (۱۹۷۱). الاصوات اللغویه، قاهره، مکتبه الانجلو المصریه، ...
  • ۷ بابایی، علی اکبر، غلامعلی عزیزی کیا، محمود رجبی و ...
  • ۸ بنت الشاطیء، عائشه عبدالرحمن، (۱۹۷۱). الاعجاز البیانی للقرآن و ...
  • ۹ جعفری، محمد تقی، (۱۳۷۵). زیبایی و هنر از دیدگاه ...
  • ۱۰ الخطیب القزوینی، جمال الدین محمد بن عبد الرحمن، (۲۰۱۵). ...
  • ۱۱ زمخشری، محمود بن عمر، (۱۴۱۷). الکشاف عن حقائق غوامض ...
  • ۱۲ سکاکی، محمد بن علی، (۱۹۸۷). مفتاح العلوم، تحقیق: نعیم ...
  • ۱۳ سیبویه، ابوبشر عمرو بن عثمان بن قنبر، (۱۹۸۳). کتاب ...
  • ۱۴ شفیعی کدکنی، محمدرضا، (۱۳۸۴). موسیقی شعر، تهران: نشر آگه ...
  • ۱۵ شمیسا، سیروس، (۱۳۹۰). نگاهی تازه به بدیع، ناشر: میترا ...
  • ۱۶ شیری، قهرمان، « موسیقایی بودن ساختار کلیدر»، (۱۳۹۰). مجله ...
  • ۱۷ طباطبایی، سیدمحمد حسین، تفسیر المیزان، (۱۳۸۹). مترجم : حجه ...
  • ۱۸ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • ۱۹ عسگری، ابوهلال بن عبدالله، (بی تا). الصناعتین، تحقیق: علی ...
  • ۲۰ الفراهی، عبدالحمید، (۱۳۴۹). امعان فی اقسام القرآن، القاهره: المطبعه ...
  • ۲۱ قرائتی، محسن، (۱۳۸۴). تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی ...
  • ۲۲ قطب، سید، (۱۹۸۶). فی ظلال القرآن، دار الشروق، ط ...
  • ۲۳ قطب، سید، (۱۳۸۶). التصویر الفنی فی القرآن، مصر: دار ...
  • ۲۴ محمد آملی، محمدرضا، (۱۳۷۷). آواز چگور، تهران: نشر ثالث ...
  • ۲۵ مطهری، مرتضی، (بی تا). آشنایی با قرآن، بنیاد علمی ...
  • ۲۶ مکارم شیرازی، ناصر، (۱۳۵۹). با همکاری جمعی از نویسندگان، ...
  • ۲۷ هاشمی، احمد، (۱۹۴۳). جواهر البلاغه، ترجمه: حسن عرفان، قم: ...
  • نمایش کامل مراجع