مطالعه صورت و معنای نقوش گچ بری خانه تاریخی بروجردی ها (کاشان)

  هنر گچ بری از جمله هنرهای ایران به شمار می رود که از دیرباز در معماری ایران رواج داشته است. این پژوهش برای مطالعه نقوش گچ بری معماری خانه های تاریخی ایران، مشخصا به خانه بروجردی های کاشان می پردازد. هرچند در نگاه اول چنین به نظر می رسد که این نقوش جنبه تزیینی دارند و صرفا جلوه گر زیبایی بصری هستند ، با نگاهی عمیق تر به آن ها می توان دریافت که در بسیاری موارد بر مفاهیمی دلالت دارند که نه تنها در فرهنگ ایران جنبه نمادین یافته اند، بلکه بیانگر باورها و اعتقادات ایرانی اسلامی نیز هستند. تنوع به کاررفته در گچ بری های خانه بروجردی ها بسیار چشمگیر بوده و نشان دهنده معماری ارزشمند عصر خود در شهر کاشان است. اهداف اصلی پژوهش، شناسایی و گونه شناسی نقوش گچ بری خانه بروجردی ها و پی بردن به مفاهیم آن هاست که غالبا مبتنی بر باورهای دینی و فرهنگی ایران هستند و جنبه نمادین یافته اند. بر این اساس سوالات اصلی پژوهش عبارت اند از: ۱. گونه های نقوش گچ بری در خانه بروجردی ها کدام اند؟ ۲. این نقوش بر چه مفاهیمی دلالت دارند؟ نتایج به دست آمده نشان می دهد نقوش مزبور که به گونه های گیاهی، انسانی، حیوانی و همچنین موجودات افسانه ای به چشم می خورند، بعضا حامل مفاهیم نمادین اساطیری و مقدس هستند. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از بررسی های میدانی و مطالعات کتابخانه ای انجام شده است، بدین نحو که ابتدا تصویربرداری دقیق و مناسبی از گچ بری ها انجام شده و سپس بر اساس مطالعات کتابخانه ای، هر نقش از وجه معنایی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. در این مسیر، موقعیت هر نقش روی نقشه پلان معماری خانه و همچنین روی تصاویر با استفاده از نرم افزار گرافیگی مشخص شده است.