مقایسه اثر سرم مانیتول ۲۰ درصد با سالین هیپرتونیک ۵ درصد در درمان استروک مغزی (کارآزمایی بالینی دوسوکور)

  مقدمه: روش های مختلفی برای کاهش ادم مغزی در بیماران مبتلااستروک با علائم افزایش فشار داخل جمجمه اعمال می شود. مانیتول به عنوان خط اول درمان استاندارد در کنترل RICP در فاز حاد به کار می رود. در حال حاضر درباره استفاده از سالین هیپرتونیک در زمینه درمان ادم مغزی بیش از همه پژوهش می شود و در مطالعات اخیر نشان داده شده که سالین هیپرتونیک می تواند جایگزین مانیتول شود و ممکن است مزایای درمانی متعددی نیز نسبت به آن داشته باشد که به تحقیقات بیش تر و وسیع تر در این باره نیاز است.   هدف: هدف از این مطالعه، مقایسه اثر درمانی سرم مانیتول ۲۰ درصد با سالین هیپرتونیک ۵ درصد بر روی بهبود وضعیت بالینی بیماران مبتلا به استروک مغزی است که علائم بالینی افزایش فشار داخل جمجمه داشتند.   مواد و روش ها: برای جمع آوری اطلاعات در این کارآزمایی بالینی تصادفی که به صورت دوسوکور ( double blind ) بوده از یک فرم اطلاعاتی مشتمل بر دو بخش ویژگی های دموگرافیک ۱۰۰ بیمار مبتلا به استروک که در ICU بستری شده اند و دیگری ویژگی های بالینی (بیمارانی که علائم افزایش فشار داخل جمجمه داشته اند) و پاراکلینیک (تایید سکته مغزی بیماران با یافته های سی تی اسکن) آن ها در دو گروه درمانی سرم مانیتول و سالین هیپرتونیک بر پایه آزمون های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است.   نتایج: از تعداد۵۴ بیمار مرد و ۴۶ بیمار زن که با میانگین سنی ۵/۱۰ ۶۶/۶۹ سال در مطالعه شرکت داشتند، ویژگی های دموگرافیک و بالینی و پاراکلینیک بیماران در دو گروه از نظر آماری معنادار نگردید. در گروه درمانی مانیتول، کلیه بیماران فوت کردند؛ در حالی که ۲۸ درصد بیماران گروه درمانی سالین هیپرتونیک با حال عمومی خوب ترخیص شدند که اختلاف مشاهده شده در میزان مرگ و میر بیمارستانی بیماران از نظر آماری معنادار گردید. تغییرات شاخص های حیاتی در کلیه بیماران، اعم از فوت شدگان و بهبود یافتگان در گروه درمانی سالین از ثبات و نظم درمانی چشمگیرتری برخوردار بود. طول زمان ماندن بیماران در بیمارستان ، در گروه سالین هیپرتونیک دو برابر گروه سرم مانیتول بود.   نتیجه گیری: سالین هیپرتونیک در بهبود وضعیت بالینی بیماران مبتلا به استروک بسیار موثرتر از مانیتول بوده و روزهای ابقاء بیماران در مصرف سالین هیپرتونیک با روش انفوزیون آهسته بیش تر از مانیتول است که این موضوع می تواند از نظر آماده سازی شرایط روحی همراهان برای پذیرش شرایط موجود و وضعیت آتی بیمار نیز کمک بسیار موثری کند. در شرایط سطح هوشیاری بیماران با نمره ۸  GCS نقش سالین هیپرتونیک بر سرنوشت بیماران مبتلا به استروک مثبت تر است. از طرفی، هنگام مصرف مانیتول، صرف کردن زمان حدود نیم ساعت برای خارج ساختن از حالت جامد ( Freeze ) محلول مانیتول لازم است، در حالی که سالین هیپرتونیک به سرعت قابل استفاده است.