بررسی تطبیقی مفهوم بناء عقلا در نظام های حقوقی گوناگون

استدلال به بناء عقلا از رایج ترین شیوه ها در غالب بحث های استدلالی فقه و اصول است. استناد به این دلیل که البته گاهی نیز با عناوین مشابه از آن یاد می شود، چندان فراوان و معمول است که حجیت اکثر امارات با آن اثبات می شود، بسیاری از قواعد فقهی در باب معاملات بر آن متکی اند و حکم کثیری از فروعات، بویژه در فقه معاملات، از طریق آن استنباط می شود. با توجه به اینکه بناء عقلا از یک سو به رغم اهمیت و کاربرد فراوانش کمتر مورد تحقیق و تحلیل مستقل و بایسته قرار گرفته و از سوی دیگر نقشی انکار ناپذیر و بس خطیر در ترسیم نظام حقوقی معاملات دارد در این پژوهش به دنبال درک مفهوم این نهاد فقهی حقوقی در منطق و نظام های حقوقی گوناگون هستیم و در صدد پاسخگویی به این پرسش هستیم که آیا بناء عقلا نقش معنا داری بر روابط حقوقی دارد و اگر دارد به چه کیفیت است. با تجزیه و تحلیلی ساختار یافته و روشمند می توان بیان داشت که اعمال عقلایی یا بناء عقلا نقش پررنگ و معنا داری بر شکل گیری، آثار و خصوصیات روابط حقوقی دارد.