بررسی و مطالعه حکومت اقا محمدخان قاجار

آغامحمدخان زاده ۲۷ ماه محرم سال ۱۱۵۵ ق برابر با ۲۸ خردادماه سال ۱۱۲۱ ش ( ۱۷ ماه ژوئن سال ۱۷۴۲ ) در میانه راه گرگان به ساری در دشت اشرفی(استرآباد) متولد شد. وی در یازده سالگی توسط علیقلی خان برادرزاده نادرشاه افشار اخته شد. مراسم تاجگذاری را پس از تصرف قفقازیه و سرکوب کلیه امراء و حکام داخلی و پذیرش اطاعت و فرمان خان قاجار از سوی کلیه نواحی به استثنای مشهد و خراسان که هنوز زیر فرمان شاهرخ میرزا و فرزندش نادر میرزا بود، آغامحمدخان فرصت را برای تاجگذاری خود مناسب می دید و به سال ۱۱۹۵ ق ( سال ۱۱۶۱ خورشیدی) در ساری به نام پادشاه ایران تاجگذاری کرد. و سرانجام در ۲۱ ماه ذی الحجه سال ۱۲۱۱ ق برابر با ۲۸ خرداد ماه سال ۱۱۷۶ ش ( ۱۷ ماه ژوئن سال ۱۷۹۷ ) در شوشی به دست خدمتکاران خود کشته شد. وی فرزند محمدحسن خان قاجار و او نیز فرزند فتحعلیخان قاجار فرزند شاهقلی خان فرزند جهانسوز خان بود. با به سلطنت رسیدن شاه تهماسب دوم فرزند شاه سلطان حسینصفوی، فتحعلی خان قاجار به خدمت او درآمد و لقب امیرالامرایی گرفت و در لشکرکشی شاه تهماسب دوم به خراسان در رکاب او بود. محمدحسن خان پس از کشته شدن پدر ریاست شاخه اشاغیباش قاجار را که در استرآباد (گرگان امروزی) ساکن بودند بر عهده گرفت و در اواخر حکومت نادرشاه به کمک ترکمانان ساکن در شمال مرزهای ایران سر به شورش برداشت اما با شکست شورش ترکمانان از سپاه اعزامی نادر محمدحسن خان موفق شد با حیله از اسارت سپاه اعزامی بگریزد و نادرشاه علیرغم تلاش هایی که کرد بر وی دست نیافت.