معناشناسی نحله در قرآن کریم با رویکرد تاریخ واژه نگاری و ریشه شناسی با رویکرد تاریخ واژه نگاری و ریشه شناسی
محل انتشار: فصلنامه مشکوه، دوره: 40، شماره: 4
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 217
فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MISHKAT-40-4_002
تاریخ نمایه سازی: 5 اردیبهشت 1401
چکیده مقاله:
«نحله» از کهن ترین واژه های سامی است که تنها یک بار در قرآن کریم (نساء/۴) به کار رفته است. مرور بر منابع تفسیری گویای آن است که از همان صدر اول، معنای این واژه تکامد موضوع مناقشات تفسیری بوده و برای آن چند وجه معنایی ذکر شده است که گاه با هم تعارض جدی دارند. پژوهش حاضر می کوشد با کاربست رویکرد تاریخ واژه نگاری، روند تاریخی تعریف های ارائه شده از این واژه را در منابع تفسیری به بحث گذارد و با کاربست رویکرد ریشه شناسی، قدیم ترین و اصیل ترین معنای این واژه را در قالب یک مطالعه تطبیقی با زبان های خویشاوند عربی به دست آورد. مطالعه حاضر نشان می دهد که واژه «نحله» در اصل به معنای تملیک مال است و یادکرد از آن در سیاق بحث از پرداخت مهریه، این آموزه قرآنی را به همراه دارد که برخلاف باورهای عرب جاهلی، مهریه حق زن از زندگی مشترک است که تنها باید به او تملیک شود. از دیگر دستاوردهای این پژوهش، اثبات این نکته است که برخلاف دیدگاه اغلب عالمان لغت و تفسیر، واژه «نحله» فاقد هرگونه رابطه ریشه شناختی با واژه «نحل» _ به معنای زنبور عسل_ است؛ با این توضیح که ماده «نحل» دو ساخت تاریخی کاملا متفاوت را پشت سر گذاشته و در زبان عربی دچار اشتراک لفظی شده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سیدمحمود طیب حسینی
دانشیار گروه قرآن پژوهی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
محمدحسین شیرزاد
دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
محمدحسن شیرزاد
دکترای علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :