وضعیت استقلال عملکردی فعالیت های جسمانی سالمندان: یک مطالعه جمعیتی

سالمندی دوره ای از زندگی است که طی آن سالمندان در معرض تهدیدات بالقوه ای نظیر ناتوانی های جسمی و ذهنی هستند و در موارد زیادی استقلال فردی آنها مورد تهدید قرار می گیرد. هدف این مطالعه تعیین سطح استقلال عملکردی فعالیت های جسمانی سالمندان در شهر بندرعباس بود. دراین مطالعه مقطعی تعداد ۴۲۱ نفر از افراد بالای ۶۰ سال ساکن شهر بندرعباس به صورت نمونه گیری خوشه ای از ۲۱ نقطه مختلف شهر انتخاب شدند. در هر خوشه با مراجعه به منازل افراد با ۲۰ نفر سالمند واجد شرایط مصاحبه و پرسشنامه های استاندارد فعالیت های روزمره زندگی ADL) - Activities of Daily Living) و فعالیت های ابزاری روزمره زندگی (IADL- Instrumental Activities Daily Living) که نسخه فارسی آن معتبر شده است جمع آوری و از طریق برنامهSPSS۱۷ تجزیه و تحلیل شد. در کل ۴۲۱ نفر سالمند با میانگین سنی (۶/۹±۶۶/۷) مورد مطالعه قرار گرفتند. از میان این افراد ۴۹/۹ درصد مرد و ۵۰/۱ درصد زن و ۳۸/۲ درصد بی سواد بودند. براساس نتایج ۸ نفر ( ۱/۹ درصد) سالمندان از نظر انجام فعالیت های روزمره زندگی و تعداد ۹۲ نفر (۲۲/۱ درصد) از نظر انجام فعالیت های ابزاری زندگی کاملا وابسته بودند. سالمندان بیشترین استقلال را در غذا خوردن (۹۹درصد) و استفاده از تلفن (۹۱/۹ درصد) و کمترین استقلال را در راه رفتن (۸۰/۵) و انجام تعمیرات جزئی منزل (۳۶/۳ درصد) داشتند. نتایج مطالعه نشان داد که انجام فعالیت ابزاری و روزمره سالمندان با متغیرهای سن، تاهل، سطح سواد و وضعیت اجتماعی اقتصادی افراد ارتباط داشت (۰/۰۵>P). براساس یافته های این پژوهش اکثریت سالمندان درانجام فعالیت های ابزاری که نیاز به توان جسمی بیشتری دارد به اطرافیان خود وابسته هستند که این وابستگی در سالمندان مجرد با سن بیشتر، تحصیلات کمتر و وضعیت اقتصادی پایین تر بیشتر است. این مطالعه توصیه می کند مطالعات تحلیلی در خصوص تایید عوامل موثر برانجام فعالیت های فیزیکی در سالمندان صورت گیرد.