تحلیل چارچوب؛ شیوه ای برای تحلیل داده های کیفی

تحلیل چارچوب اولین بار در دهه ۱۹۸۰ توسط پژوهشگران مرکز ملی پژوهش های اجتماعی انگلستان به عنوان شیوه ای برای مدیریت و تحلیل داده های کیفی در پژوهش های کاربردی معرفی شد. هدف از این نوشتار، معرفی رویکرد تحلیل چارچوب، مراحل و روش انجام آن به عنوان شیوه ای منظم در تحلیل داده های کیفی است. به منظور دست یابی به مستندات علمی مرتبط با شیوه تحلیل چارچوب، جستجوی الکترونیک با استفاده از کلید واژه های مناسب به دو زبان فارسی و انگلیسی در پایگاه های اینترنتی (بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran)، بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی ایران (IranMedex)، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، PubMed، ScienceDirect، InterScience، Ovid، ProQuest، Google) انجام شد و تعداد محدودی شواهد علمی در این زمینه به دست آمد. برخی از این شواهد، به مقالاتی در حوزه های علوم بهداشتی و علوم اجتماعی اختصاص داشتند که برای انجام پژوهش از رویکرد کیفی و برای تحلیل داده ها از شیوه تحلیل چارچوب استفاده نموده و برخی دیگر به توضیح پیرامون مراحل انجام تحلیل چارچوب پرداخته بودند. تحلیل چارچوب، رویکردی سلسله مراتبی و پنج مرحله ای است که برای طبقه بندی و سازماندهی داده ها بر اساس درون مایه های کلیدی، مفاهیم و طبقات پدیدار شده مورد استفاده قرار می گیرد. این رویکرد در پژوهش های حوزه خدمات بهداشتی به دلیل وضوح و شفافیت مراحل انجام تحلیل، انعطاف پذیری و سهولت کاربرد به ویژه برای پژوهشگران کیفی تازه کار بسیار مورد توجه قرار گرفته است.