ابزارهای حقوق بین الملل برای به نظم کشیدن فعالیت های علمی در حوزه شبیه سازی انسانی

شبیه سازی انسانی پس از آزمایش های موفقیت آمیز در زمینه شبیه سازی پستاندارن و پیش بینی دانشمندان مبنی بر امکان پذیر بودن آن در وضعیت فعلی دانش بشری، بحث هایی را در حوزه هایی خارج از دانش تجربی از جمله اخلاق، دین و حقوق دامن زده است. در پاسخ به دغدغه های مطرح شده، نظام های حقوقی مختلف در چارچوب مرزهای ملی قوانین متعددی در خصوص منع یا تحدید اشکال شبیه سازی انسانی تصویب نموده اند. در کنار قانونگذاری داخلی، جامعه بین المللی نیز اغلب به شکل تصویب قطعنامه ها و اعلامیه هایی در سازمان های بین المللی (مجمع عمومی سازمان ملل متحد، یونسکو و سازمان بهداشت جهانی) در منع و سرزنش شبیه سازی مولد انسانی واکنش نشان داده است. با این حال تلاش های بین المللی برای تصویب کنوانسیونی در خصوص منع شبیه سازی انسانی به علت تشتت آرا دولت ها تا کنون بی نتیجه مانده است. از آنجایی که قطعنامه های سازمان های بین المللی فی نفسه از نظر حقوقی الزام آور نیستند، حقوق بین الملل برای الزام دولت ها به ممانعت از ایجاد امکان شبیه سازی انسانی باید به تکنیک دیگری متوسل شود. در این مقاله، بحث شده است که در پرتو رویه و مواضعی که دولت ها در قبال شبیه سازی انسانی اتخاذ کرده اند می توان به شکل گیری عرف بین المللی در این زمینه قایل بود و با تکیه بر این تکنیک شناخته شده حقوقی، خلاهای ناشی از عدم توافق دولت ها را در انعقاد معاهده ای جهانی پر کرد.