بررسی رابطه زمان وقوع و طول مراحل مختلف نموی با توان تولید دانه در ارقام زراعی گندم های ایران

جهت بررسی رابطه زمان وقوع و طول مراحل مختلف نموی با توان تولید دانه ارقام زراعی گندمهای ایرانی آزمایشی در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان- دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی ۹۰-۱۳۸۹ اجرا گردید. تعداد ۸۱ رقم گندم در شرایط آبی و در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. زمان وقوع مراحل نموی مختلف بر اساس درجه- روز رشد برای ارقام ثبت شد. نتایج آزمایش نشان داد که عموما ارقام جدید گندم نسبت به انواع قدیمی دارای عملکرد دانه و شاخص برداشت بالا بودند. عملکرد بالا در ارقام جدید گندم با تعداد دانه بیشتر در واحد سطح همراه بود. تفاوت معنی داری بین ارقام قدیمی و جدید از نظر عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه دیده نشد. ارقام کشت شده در زمانهای متفاوتی وارد ساقه دهی شدند. این تنوع برای مراحل نموی چکمه پوش، خوشه دهی، گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک نیز مشاهده شد. رابطه مشخص و معنی داری بین زمان ساقه دهی، گرده افشانی و نیز طول مرحله ساقه دهی- گرده افشانی با عملکرد دانه دیده نشد. همبستگی بین طول دوره پر شدن دانه با عملکرد دانه مثبت و معنی دار بود که نشان می دهد طولانی بودن این مرحله در منطقه مورد آزمایش احتمالا منجر به عملکرد دانه بالا برای گندم خواهد شد.