شیوع و تغییرات مصرف مواد در بازماندگان زلزله بم هشت ماه پس از زلزله

زلزله بم که در زمستان ۱۳۸۲ به وقوع پیوست، تعداد بیشماری کشته و زخمی به جا گذاشت. هدف از این مطالعه، تعیین شیوع و تغییرات شیوع مصرف مواد اپیوئیدی، الکل و حشیش، در بازماندگان زلزله بم، هشت ماه پس از زلزله است. با استفاده از روش نمونه گیری صحرایی، به طور تصادفی ۷۷۹ نفر از میان جمعیت بازماندگان زلزله بم با حداقل سن ۱۵ سال انتخاب شدند. در این مطالعه از ابزار محقق ساخته برای بررسی وضعیت مصرف در طول عمر و کنونی مواد (تریاک، هروئین، الکل و حشیش) و نیز تغییرات میزان مصرف مواد در ماه هشتم پس از زلزله نسبت به یک ماه قبل از وقوع زلزله استفاده گردید. ۴/۲۷ درصد از مردان و ۵/۴ درصد از زنان، سابقه مصرف تریاک در طول عمر را گزارش کردند. میزان مصرف روزانه تریاک، هشت ماه پس از زلزله در مردان ۹/۱۶ درصد و در زنان ‍۷/۲ درصد بوده است. در مردان پس از تریاک، الکل و پس از آن حشیش، شایع ترین مواد مورد مصرف بوده اند. در زنان غیر از تریاک موردی از مصرف سایر مواد غیر قانونی گزارش نشد. به طور کلی ۵/۲۰ درصد از مردان و ۳/۲ درصد از زنان افزایش مصرف یکی از مواد غیر قانونی مورد بررسی را نسبت به قبل از زلزله گزارش نمودند، هرچند عده ای نیز کاهش مصرف مواد را گزارش کردند. این یافته ها نشان می دهد که به ویژه در مناطق و گروه هایی که مصرف مواد رواج بیشتری دارد، احتمال افزایش مصرف مواد پس از بلایا و حوادث وجود دارد و ضرورت پیش بینی مداخلات پیشگیرانه و درمانی را می طلبد.