خوانش بلاغی- کنشی (بوردیویی) داستان های مرغ انجیر، پیگمالیون و صداخونه غلامحسین ساعدی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 158

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LSJ-11-20_008

تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1401

چکیده مقاله:

از جمله دست افزارهای پژوهشگر حوزه ادبیات در تحلیل یک متن، نقد بلاغی و نقد جامعه شناسی است. حال، اگر بتوان میان این دو نوع نقد ارتباطی روشمند و هدفمند برقرار کرد، مرز باریک میان جامعه شناسی ادبیات و نقد جامعه شناسی مشخص تر، پویایی و سیالیت دست افزارها تقویت و توانمندی خالق متن و ظرفیت-های اثرش، بیش از پیش، شناخته می شود. پرسش بنیادین این پژوهش را می توان چنین طرح نمود که ارتباط میان نقد بلاغی و نقد جامعه شناسی در انجام پژوهش-های ادبی تا چه میزان قابل اعتنا و بررسی است؟ و اساسا چگونه می توان از این رهگذار به سیالیت و پویایی نقد رسید؟ در این پژوهش کوشیده ایم به روش تلفیقی (بنیادی و کاربردی با محوریت کیفی و کمی) و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، در سه داستان کم تر خوانده شده غلامحسین ساعدی (داستان های مرغ انجیر، پیگمالیون و صداخونه)، مرز میان جامعه شناسی ادبیات و نقد جامعه شناسی را در مقام عمل، مشخص کنیم و ارتباطی روشمند میان نقد بلاغی (دانش معانی، بیان و بدیع) و نقد جامعه شناسی(کنش پیر بوردیویی) برقرار کنیم. در مجموع، دستاوردهای پژوهش نشان می دهد: ۱. به کمک دانش بلاغت می توان به عادت-واره افراد، سرمایه و موقعیت ایشان در میدان فضای اجتماعی پی برد. ۲. به محض تغییر در سرمایه و موقعیت افراد در میدان، در بخش بلاغی نیز، تغییراتی هدفمند صورت می گیرد. ۳. توجه به این مساله، متن داستان را صرفا در لایه ادبیت متن بررسی نمی کند، بعد کاربردی بودن و پویایی این ادبیت را هم تبیین و تحلیل می-کند. ۴. بیش از پیش می توان به توانمندی های نویسنده ای چون غلامحسین ساعدی پی برد که هوشمندانه و جمله به جمله، مترصد اوضاع است و جملات را به فراخور جریان روایت، رنگ و لعابی بلاغی می بخشد و با این تغییر، ویژگی های جامعه شناسانه متن هم دچار تغییر می شود. می توان گفت که این مقاله، درآمدی بر پژوهش های نوین حوزه ادبی است و پرتوی میان پرتوهای گوناگون.

نویسندگان

شیرزاد طایفی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، تهران، ایران

محمد شیخ الاسلامی

دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیمی، نادر. (۱۳۹۶). براعت استهلال یا خوش آغازی در ادبیات ...
  • احمدنژاد، کامل. (۱۳۸۵). معانی و بیان. چاپ دوم. تهران: زوار ...
  • استونز، راب. (۱۳۷۹). متفکران بزرگ جامعه شناسی. ترجمه مهرداد میردامادی. ...
  • اسفندیارپور، هوشمند. (۱۳۸۸). عروسان سخن. چاپ سوم. تهران: فردوس ...
  • انوری، حسن. (۱۳۹۰). فرهنگ کنایات سخن. چاپ دوم. تهران: سخن ...
  • باقی نژاد، عباس و ناصر علیزاده. (۱۳۹۴). تاملی در ادبیات ...
  • بوردیو، پیر. (۱۳۹۳). «آموزش عاطفی فلوبر». ترجمه یوسف اباذری. ارغنون. ...
  • بون ویتز، پاتریس. (۱۳۹۶). درس هایی از جامعه شناسی ...
  • پاینده، حسین. (۱۳۹۵). «جایگاه جامعه شناسی ادبیات در نقد ادبی ...
  • حائری، محمدحسن؛ امیری، محسن و رضوان وطن خواه. (۱۳۹۱). «نقد ...
  • ذوالفقاری، داریوش و نرگس محمدی بدر. (۱۳۸۹). «نقد بلاغی بیت ...
  • ریترز، جورج. (۱۳۹۵). نظریه جامعه شناسی. ترجمه هوشنگ نایبی. چاپ ...
  • ساعدی، غلامحسین. (۱۳۹۶). آشفته حالان بیداربخت. چاپ سوم. تهران: نگاه ...
  • ساعدی، غلامحسین. (۱۳۹۸). در سراچه دباغان. گردآورده حمید تبریزی. تهران: ...
  • سلیمانی، علی و محمود مهرآوران. (۱۳۹۸). «نقد بلاغی شعر مشروطه». ...
  • شریفی، محمد. (۱۳۹۵). فرهنگ ادبیات معاصر. تهران: آسیم ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۸۶). نگاهی تازه به بدیع. چاپ سوم. تهران: ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۹۲). بیان. چاپ دوم. تهران: میترا ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۹۳). معانی. چاپ چهارم. تهران: میترا. صالحی امیری،سیدرضا ...
  • علوی مقدم، محمد و رضا اشرف زاده. (۱۳۹۵). معانی و ...
  • فکوهی، ناصر. (۱۳۸۱). تاریخ اندیشه و نظریه های انسان شناسی. ...
  • فکوهی، ناصر. (۱۳۹۶). بوردیو و میدان دانشگاهی. تهران: پژوهشکده مطالعات ...
  • قاسمی، رضا. (۱۳۸۸). معانی و بیان تطبیقی. تهران: فردوس ...
  • گرنفل، مایکل. (۱۳۹۳). مفاهیم کلیدی پیر بوردیو. ترجمه محمدمهدی لبیبی. ...
  • محمدی، جمال، وداد هیر، ابوعلی و فردین محمدی. (۱۳۹۱). «مناسبات ...
  • مکاریک، ایرنا ریما. (۱۳۸۵). دانش نامه نظریه های ادبی معاصر. ...
  • ممتاز، فریده. (۱۳۸۳). «معرفی مفهوم طبقه از دیدگاه بوردیو». پژوهشنامه ...
  • ولک، رنه و آستین وارن. (۱۳۹۰). نظریه ادبیات. ترجمه ضیاء ...
  • همایی، جلال الدین. (۱۳۹۱). فنون بلاغت و صناعت ادبی. چاپ ...
  • نمایش کامل مراجع