مفهوم کیفیت خدمات آموزشی در بازتوانی قلبی

چکیده مقدمه: تامین کیفیت خدمات آموزشی، یکی از مشکلات موجود در نظام سلامت است و پرستاران رسالت مهمی در ایفای آن دارند. با این وجود، کیفیت خدمات آموزشی مفهومی پیچیده است؛ بنابراین شفاف سازی و بررسی ابعاد آن اهمیت دارد. هدف از این مطالعه توصیف کیفی عناصر تشکیل دهنده کیفیت خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی و معرفی برخی از مشکلات مربوطه است. روش: نوع این پژوهش کیفی با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی است. جامعه مطالعه شامل اعضای نظام سلامت شاغل در بیمارستان ها و مراکز درمانی تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بیماران قلبی اعم از بستری یا دریافت کنندگان سرپایی خدمات بازتوانی قلبی و مراقبان (اعضای خانواده) آنان بودند. روش جمع آوری داده ها انجام مصاحبه بدون ساختار با نمونه هدفمندی شامل ۲۵ شرکت کننده (۳ پزشک، ۶ پرستار، ۱ کارشناس تغذیه، ۱۳ بیمار و ۲ همراه بیمار) بود. زمان آغاز مطالعه سال ۱۳۸۶ و زمان تکمیل تحلیل سال ۱۳۸۸ بود. صحت و استحکام مطالعه نیز از طریق منظور کردن ابعاد پیشنهاد شده توسط گوبا و لینکلن حاصل شد. یافته ها: مفهوم کیفیت خدمات آموزشی در بازتوانی قلبی تحت چهار مفهوم زیربنایی شامل تناسب، جامعیت، صحت و نظام توصیف شده است که در واقع عناصر متشکله کیفیت خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی می باشند. یافته ها تاکید می کنند که توجه به نیازها و توانایی های ویژه مخاطبین خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی از عوامل محوری تعیین کننده کیفیت این خدمات است؛ که بدین وسیله مخاطبین می توانند خدمات صحیح و پاسخگو را دریافت دارند. پیشنهاد می شود که در جامعیت بخشیدن به این برنامه در ابتدا جریان آموزش و اطلاع رسانی به مخاطبین را نظام مند ساخت تا بتوان فرصت های طلایی دریافت خدمات را برای آنان حفظ نمود. ناکافی بودن این تناسب، ناهماهنگی و ضعف نظام ارجاع، و متعاقبا بی پاسخ ماندن حیطه ای از نیازهای مخاطبین از چالش های موجود در این زمینه بود. نتیجه گیری: کیفیت خدمات آموزشی مفهومی وابسته به زمینه است، در حوزه بازتوانی قلبی، مبتنی بودن بر نیازها و توانایی های مخاطبین، توجه به ابعاد مختلف زیستی روانی اجتماعی در سطوح فرد و خانواده، و ارایه آن از طریق کانال های ارتباطی مشخص و هماهنگ مورد تاکید است. پرستاران به عنوان یکی از اعضای کلیدی تیم بازتوانی قلبی لازم است عناصر فوق را در عرصه های مدیریت خدمات آموزشی و ارایه مستقیم خدمات به بیماران قلبی و اعضای خانواده آن ها مدنظر داشته باشند. انجام پژوهش های آتی در مورد مفاهیم معرفی شده پیشنهاد می گردد.