ردپای مضامین قلندرانه در غزلهای انوری

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 117

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLLR-20-38_013

تاریخ نمایه سازی: 2 خرداد 1401

چکیده مقاله:

     یکی از جلوه های معنایی در غزل، افزون بر عشق و عرفان، مضامین قلندرانه است که غزل های شاعران را تحت تاثیر قرار داده و آنان را از مضامین تکراری و یکنواخت خارج ساخته است. این گونه اشعار به طور رسمی از سنایی آغاز شد و شاعران دیگری نظیر عطار و حافظ از آن پیروی کردند. در این میان شاعرانی هم بودند که مضامین قلندرانه را در شعر خود به کار می­بردند، اما کسی از آنان  به عنوان شاعر قلندر سرا یاد نکرده است. انوری ازاین دسته شاعران است که وی در غزل های خود از مضامین قلندرانه به نیکی بهره برده به گونه­ای که می­توان نام او را در زمره قلندرسرایان ذکر کرد، اما از وی در هیچ کجا به عنوان شاعر قلندرسرا یاد نشده است. این پژوهش بر آن است تا مضمون­های قلندرانه او را با روش توصیفی – تحلیلی  مورد بررسی قرار دهد و به این سوال پاسخ دهد که وجود مضامین قلندرانه در شعر انوری به چه صورت است؟ بنابراین برآیند تحقیق  حاکی از آن است که انوری در غزل­های خود با توبه شکنی و ملامتی نشان دادن خویش و انتقاد از حاکمان دینی، تابوهای هنجار جامعه را بر هم می­زند و تفکر قلندرانه را به وضوح بیان می­دارد. انتقاد و بدبینی وی از اعمال به ظاهر مذهبی و عدم عافیت طلبی در شعرش جلوه خاصی به غزل های او بخشیده است که همه این مضامین وجود تفکر قلندریه را در غزلهایش اثبات می­کند.

نویسندگان

فاطمه مدرسی

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارمیه

وحید علی بیگی سرهالی

دانش آموخته دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اشرف زاده، رضا، آتش آب سوز، مشهد: آستان قدس،انوری، محمد، ...
  • انوری، محمد دیوان انوری ۲ جلد، به کوشش مدرس رضوی، ...
  • پادشاه ، محمد، فرهنگ آنندراج، تهران: خیام،۱۳۳۵ ...
  • پناهی، مهین. زهرا حاجی حسینی، مضامین قلندرانه در غزلیات عطار، ...
  • پورنامداریان، تقی، گمشده لب دریا، چاپ دوم. تهران: نشر سخن، ...
  • تبریزی، محمد حسین بن خلف، .برهان قاطع،تهران:امیر کبیر، ۱۳۶۲ ...
  • جلالی بندری، یداله، حکیم سنایی و غزلیات قلندرانه»شوریده­ای در غزنه، ...
  • خرمشاهی ، بهاء الدین، حافظ نامه ، تهران : علمی ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، جستجو در تصوف ایران ، تهران : ...
  • سجادی ،،سیدجعفر، فرهنگ اصطلاحات عرفانی، تهران: نشر کتابخانه طهوری، ۱۳۹۳ ...
  • شفیعی کدکنی،محمدرضا، .قلندریه در تاریخ، تهران: مهارت، ۱۳۸۷ ...
  • شمیسا، سیروس، سبک شناسی شعر، تهران: فردوسی، ۱۳۸۰ ...
  • فروزانفر، بدیع الزمان، تاریخ تصوف در ایران. تهران: زوار، ۱۳۸۴ ...
  • قوامی، بدریه، شاعر و شعر قلندری، فصلنامه تخصصی زبان و ...
  • محمدیان، عباس. فاطمه رفعت خواه و زهرا بهرامیان، بررسی مضامین ...
  • معین ،محمد. فرهنگ معین، تهران:امیرکبیر، ۱۳۸۱ ...
  • مهدی پور، محمد. لیلا قربانیان، مقایسه و تحلیل مضامین رندانه ...
  • نمایش کامل مراجع