بررسی الگو های مسکن ایرانی- اسلامی با رویکرد آرامش و کاربرد آن ها در خانه های معاصر(نمونه موردی: خانه های اردبیل)

در معماری ایرانی- اسلامی همواره، به خانه به دید یکی از نیازهای اساسی انسان توجه و از آن، به عنوان مکانی برای رسیدن به آرامش یاد شده است. این مقاله در پی آن است که به بررسی ساختار فضایی-کالبدی معماری خانه های سنتی بپردازد و راهکارها و اصول به کار گرفته شده در ایجاد آرامش در خانه را تفسیر و تحلیل کند. پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و منابع مکتوب و همچنین مشاهدات میدانی و تجزیه و تحلیل پژوهش های پیشین صورت گرفته و در نهایت عواملی که باعث ایجاد حس آرامش در فضا های خانه ها شده، گردآوری گشته و با توجه به عدم وجود آرامش گذشته در خانه های امروزی، اصول و مبانی آنها توصیه شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد خانه های سنتی با تکیه بر منابع طبیعی و امکانات در دسترس و با سازمان فضایی و کالبدی متناسب با منطقه توانسته اند با ارضاء نیازهای جسمی و روانی، حد قابل قبولی از آرامش را برای ساکنان خود فراهم کنند. این در حالی است که در خانه های معاصر با وجود دسترسی به امکانات جدید و پیشرفته ساخت، توجه ها به نیازهای روانی و جسمانی انسان و ایجاد آرامش با مشکل مواجه شده است. بدون شک به روزرسانی سازوکارهای قابل تکرار ارزشمند به کار رفته در خانه های سنتی و کاربرد آن در خانه های معاصر، می تواند کیفیت معماری مسکن و آسایش و آرامش جسمی و روانی ساکنان را ارتقاء دهد.