بزه دیده شناسی، مفهوم و انواع آن

بررسی سیر تحول مفهومی بزه دیده در طول زمان، بیانگر تحول این مفهوم در طول زمان و ظهو چهارگوش متفاوت در این حوزه است که در پاسخ به نیازی های عدالت کیفری در خصوص بزه دیدگان ایجاد شده است. این چهار گرایش عبارتند از : بزه دیدشناسی عمومی؛ ۲- بزه دیده شناسی کیفری یا کنش متقابل، ۳- بزه دیده شناسی انتقادی و ۴- بزه دیده شناسی قانونی. رویکرد چهارم که در واقع رهیافت نوین بزه دیده شناسی است، درصدد آن است تا با بررسی خصوصیات و ویژگی های بزه دیده، الگوی بزه دیدگی و تکرار این الگوها بهنیم رخ جنایی بزه کار دست یافته و از این طریق به کمک تحقیقات جنایی پلیس و کارآگان بشتابد. بزه دیده شناسی قانونی در برابر اصل نظری، یک اصل کاربردی است. این تحله از بزه دیده شناسی با اتخاذ رویکرد تازه ای از بزه دیده شناسی، ضمن بررسی هنجارمند و فردنگر بزه دیدگان جرائیم خاص، ترسیم تمام رخ الگوی بزهدیدگی و کشف فهرستی از ویژگی های جامع بزه دیده مانندد شرایط فیزیکی، زیستی، ذهنی، اجتماعی، آموزشی، شغلی و شخصیتی وی هنگام بزه دیدگی تلاش می کند تا ضمن برآورد نیم رخ جنایی بزه کار استانداردهایی جامع و فراگیر برای کشف سریع تر جرائن مشابه ایجاد و همچنین با شناسایی مدل های پنهان و مشکوک بزه دیدگی به پشیگیری از جرم کمک نماید. رهیافت مذکور با جمع آوری اطلاعات اولیه و تشکیل یک پروفایل آگاهانه برای بزه دیده در واقع بخش های عمده ای از پازل ویژگی های شخصیتی ، سنتی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... بزه کار را نیز حل می کند و در نظر گرفتن و تفسیر اظهارات و تجربه بزه دیدگان خاص به صورت علمی در تلاش است تا به سوالات تحققی و مرتبط با کشف و اثبات ارتکاب جرم پاسخ دهد.