تحلیل گفتمان روابط قدرت بین کنشگران در داستان های تالیف شده برای کودکان ایرانی به زبان فارسی با رویکردشناختی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 385

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCLS-12-2_003

تاریخ نمایه سازی: 8 خرداد 1401

چکیده مقاله:

در بیشتر موقعیت های ارتباطی، قدرت کنشگران بر کنش های زبانی تاثیر می گذارد و گفت وگویی را شکل می دهد که نشان دهنده ی فرادستی یا فرودستی طرفین گفت وگو است. روابط قدرت در داستان های کودکانه نیز مانند هر گفتمان دیگری برقرار است و چگونگی تعاملات شخصیت های داستانی را تعیین می کند. این پژوهش بر آن است تا انواع این روابط و اهداف گفتمانی آن ها را در متون داستانی کودکان شناسایی کند تا الگوهای ذهنی مرتبط با روابط قدرت را که در تولید این متون ایفای نقش کرده اند، مشخص کند. برای دستیابی به این هدف، راهبردهای زبانی متاثر از روابط قدرت بین کنشگران در چارچوب تحلیل گفتمان اجتماعی شناختی وندایک (۲۰۰۰) و نظریه ی الگوهای ذهنی تحلیل شده است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و شیوه ی گردآوری داده ها به این گونه بوده که پیکره ای متشکل از صد داستان چاپ شده ی ناشران کتاب کودکان در گروه های سنی «الف»، «ب» و «ج» مطالعه شده است. از این پیکره، سی داستان به روش هدفمند انتخاب و روابط قدرت بین شخصیت ها تحلیل گردیده است. براساس نتایج، کلان ساختاری که تولید متون بر مبنای آن شکل گرفته، سلطه گری را همواره محکوم به شکست نشان داده است. به عبارت دیگر، الگوی ذهنی به کاررفته در تولید متون داستانی برای کودکان ایرانی به زبان فارسی از کلیشه ی روابط قدرت مسطح، همبستگی و برابری بین کنشگران پیروی کرده و روابط فرادست، فرودست را به حاشیه رانده است. این کلیشه، دیدگاه اجتماعی فارسی زبانان را به صاحبان قدرت می نمایاند. برنامه ریزان آموزشی، نویسندگان، مترجمان و ویراستاران حوزه ی کتاب کودک می توانند از نتایج این تحقیق استفاده کنند. 

کلیدواژه ها:

نویسندگان

معصومه خیرآبادی

دانشجوی دکترا/ دانشگاه تربیت مدرس

فردوس آقاگل زاده

استاد زبان شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران

ارسلان گلفام

دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه تربیت مدرس

عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا

دانشیار زبان شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقاگل زاده، فردوس. (۱۳۹۴). زبان شناسی کاربردی. تهران: علمی ...
  • بی نظیر، نگین. (۱۳۹۷). «گفتمان قدرت و سازوکارهای تکنولوژی انضباطی: ...
  • پورگیو، فریده؛ ذکاوت، مسیح. (۱۳۸۹). بررسی نقش های جنسیتی در ...
  • تیموریان، آناهیتا. (۱۳۹۳). سارای مهربان. تهران: کانون پرورش فکری کودکان ...
  • رحمانی، حسین. (۱۳۹۳). «نگاهی به قدرت و جنسیت از منظر ...
  • طاقدیس، سوسن. (۱۳۹۵). گاو بزرگ بزرگ. تهران: مدرسه ...
  • علی پور، پروین. (۱۳۹۱). کوچولوی مهربان. تهران: مدرسه ...
  • (۱۳۹۵). تولدی دوباره. تهران: مدرسه ...
  • محمدی، محمدهادی. (۱۳۹۴). گربه و پلنگ. تهران: کانون پرورش فکری ...
  • محمودی تازه کند، فاطمه. (۱۳۹۱). «گفتمان، قدرت و زبان در ...
  • Beeman, O. W. (۱۹۸۶). Language, Status and Power in Iran ...
  • Faiclough, N. (۱۹۹۵). Critical Discourse Analysis, Longman, London and New ...
  • Faiclough, N. (۲۰۰۱). Language and Power (second Edition), England, Pearson ...
  • Habermas, J. (۱۹۸۸). On the logic of the social sciences, ...
  • Johnstone, B. (۲۰۰۸). Discourse Analysis (second Edition), Blackwell Publishing, UK ...
  • Lehtonen, S. (۲۰۰۷). Feminist Critical discourse analysis and children’s fantasy ...
  • Van Dijk, T. A. (۲۰۰۰). Ideology and discourse: a multidisciplinary ...
  • Van Dijk, T. A. (۲۰۰۸). Discourse and power, New York, ...
  • Van Dijk, T. A. (۲۰۱۵). Critical Discourse Analysis, In D. ...
  • Wodak, R. (۱۹۸۹). Introduction, in R. Wodak (ed.), Language, Power ...
  • Wodak, R. & Meyer, M. (۲۰۰۹). Critical Discourse Analysis: History, ...
  • نمایش کامل مراجع