اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر سه گانه تاریک شخصیت، رفتارهای پرخطر جنسی و سیستم های فعال ساز/ بازداری رفتاری (BAS/BIS) در نوجوانان مراجعه کننده به مراکز DIC شهر تهران

زمینه و هدف: نوجوانان بیش از هر گروه دیگری درگیر دامنه وسیعی از رفتارهای پرخطر می شوند که می تواند بهای گزافی را برای آنها، خانواده و جامعه همراه داشته باشد. رفتارهای پرخطر رفتارهای بالقوه مخربی هستند که افراد به طور ارادی و یا بدون اطلاع از پیامدهای نامطلوب فردی و اجتماعی، مرتکب آن می­شوند. به عبارت دیگر، رفتارهای پرخطر رفتارهایی هستند که سلامت و بهزیستی افراد را در معرض خطر قرار می­دهند. رفتارهای پرخطر طیفی از رفتارها را در بر می­گیرد. هدف اصلی این پژوهش اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان بر سه گانه تاریک شخصیت، رفتارهای پرخطر جنسی و سیستم­های فعال­ساز/ بازداری رفتاری (BAS/BIS) در نوجوانان مراجعه­ کننده به مراکز DIC شهر تهران بود. روش پژوهش: روش این پژوهش نیمه تجربی و طرح مورداستفاده نیز پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل نوجوانان مراجعه­کننده به مراکز کاهش آسیب گذری و سرپناه شبانه شهر تهران در ۶ ماه دوم سال ۱۳۹۹ بودند که با استفاده از روش نمونه­ گیری در دسترس تعداد ۳۰ نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه ۱۵ نفر) گمارده شدند. ابزارهای اندازه­گیری پرسشنامه کوتاه صفات تاریک شخصیت (جانسون و وبستر، ۲۰۱۰)، پرسشنامه رفتارهای پرخطر جنسی (زارعی و همکاران، ۱۳۸۹) و مقیاس سیستم­های بازداری/ فعال­ساز رفتاری (کارور و وایت، ۱۹۹۴) بودند، همچنین برنامه درمانی متمرکز بر هیجان به مدت ۸ جلسه ۹۰دقیقه­ای بر روی گروه­ آزمایش اجرا شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که درمان متمرکز بر هیجان بر کاهش نشانه­های سه گانه تاریک شخصیت، رفتارهای پرخطر جنسی و سیستم­های فعال­ساز/ بازداری رفتاری تاثیر داشته است. نتیجه گیری: حساسیت بالای افراد در BAS، جستجوی سرگرمی و پاسخ به پاداش با افزایش احتمال وقوع رفتارهای پرخطر در آنها همراه است؛ از این رو درمان متمرکز بر هیجان بر رفتارهای پرخطر و سیستم­های فعال­ساز/ بازداری رفتاری  موثر است.