بررسی نقش نوپاتریمونیالیسم بر کژکارکردی نهادهای مدرن در دوره پهلوی مطالعه موردی: ارتش و دیوانسالاری

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 166

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHR-15-29_016

تاریخ نمایه سازی: 12 خرداد 1401

چکیده مقاله:

هدف این مقاله بررسی نحوه مواجهه نظام نوپاتریمونیالیستی پهلوی با دو نهاد جدید برخاسته از تشکیل دولت مدرن در ایران یعنی ارتش و دیوانسالاری و تاثیر آن بر کارکرد این نهادها است. در تحلیل وبری از دولت، دولت سنتی ایران دولتی فرد مدار، مبتنی بر سلسله سالاری و سیطره مناسبات حامی پرورانه حاکم و دربار بود که تداوم خود را از طریق مجموعه ای راهبردهای سیاسی مطابق با مناسبات پاتریمونیال تضمین می کرد. دولت شبه مدرن پهلوی، نخستین دولت متشکل در ایران بود که بر پایه بسط نهادهای بروکراتیک و ارتش مدرن پدیدار شد. با این حال ترکیب ویژگی نوپاتریمونیالیستی این دولت با ساختارهای مدرن وارداتی از غرب به تغییر ماهیت و کارکرد این ساختارها منجر شد. وجه مشخصه نوپاتریمونیالیسم این نظام، تلفیق ویژگی هایی پاتریمونیالیسم سنتی چون شخص محوری، سیطره مناسبات حامی پرورانه و شخصی سازی قدرت با نهادهای دولت مدرن است. براساس مباحث مطرح شده، این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخ به این پرسش است که نوپاتریمونیالیسم پهلوی چه تاثیری بر کارکرد نهاد ارتش و دیوانسالاری داشته است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد، نوپاتریمونیالیسم پهلوی در فقدان طبقات مستقل و نیرومند بعنوان پایگاه اجتماعی و نیز ضعف مالکیت خصوصی بر نهادهای مدرن اثر گذاشته و آنها را قلب ماهیت کرده است. بدین معنا ترکیب ویژگی های پادشاهی سنتی با وجهه نوپاتریمونیالیسم پهلوی در ساختار نهادهای مدرن آنها را از کارویژه های اصلی خود دور ساخت و به تضعیف قابلیت های نهادهایی چون دیوانسالاری و ارتش انجامید.

نویسندگان

مهدی لکزی

دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

حجت الله درویش پور

گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

اسدالله اطهری

گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان، تاکستان، ایران

مرتضی محمودی

گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبراهامیان، یرواند (۱۳۷۸)؛ ایران بین دو انقلاب، ترجمه: حسن شمس ...
  • آبراهامیان، یرواند (۱۳۸۹)؛ تاریخ ایران مدرن، ترجمه:محمد ابراهیم فتاحی، تهران: ...
  • اتابکی، تورج (۱۳۹۸)؛ تجدد آمرانه (جامعه و دولت در عصر ...
  • ازغندی، علیرضا (۱۳۸۲)؛ تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران ۵۷-۱۳۲۰؛ تهران: ...
  • ازغندی، علیرضا (۱۳۷۶)؛ نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران، ...
  • ازغندی، علیرضا (۱۳۷۹)؛ تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، جلد ...
  • آغایلی، امیر(۱۳۹۳). «بررسی و تحلیل ماهیت و نقش سیاسی وزارت ...
  • افشار، محمود (خرداد ۱۳۰۴) مطلوب ما؛ وحدت ملی ایران، آینده، ...
  • آوری، پیتر (۱۳۷۲)؛ سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت ...
  • اوتاوی، مارینا (۱۳۸۶). گذار به دموکراسی یا شبه ...
  • باریر، جولیان (۱۳۶۳). اقتصاد ایران ۱۹۷۰-۱۹۰۰، تهران: سازمان برنامه. ...
  • بشیریه، حسین (۱۳۸۶)؛ جامعه شناسی سیاسی؛ چ ۱۴، تهران: نشر ...
  • بشیریه ، حسین (۱۳۸۰)؛ موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران:گام ...
  • بدیع، برتران (۱۳۷۶)؛ توسعه سیاسی، ترجمه: احمد نقیب زاده، تهران: ...
  • بوردیو، پیر (۱۳۸۱)؛ نظریه کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ...
  • توفیق، ابراهیم (۱۳۸۵). مدرنیسم و شبه پاتریمونیالیسم، مجله جامعه شناسی ...
  • خلیلی خو، محمدرضا (۱۳۷۳) توسعه و نوسازی ایران در دوره ...
  • فرزادپور، سعید (۱۳۹۰). «بررسی مقایسه ای ...
  • قدیمی، ذبیح الله. تاریخ ۲۵ ساله ارتش شاهنشاهی ایران، (بی ...
  • زهیری، علیرضا (۱۳۸۱) انقلاب اسلامی و هویت ملی، تهران: انجمن ...
  • زندیه، حسن، آدینه وند، مسعود (۱۳۹۵). بررسی عملکرد سازمان ...
  • سریع القلم، محمود (۱۳۹۷) اقتدار گرایی ایرانی در عهد پهلوی، ...
  • سردار آبادی، خلیل الله (۱۳۹۵) دولت مطلقه مدرن و عدم ...
  • شهابی، هوشنگ، و خوان، لینز (۱۳۸۰)؛ نظامهای سلطانی، ترجمه منوچهر ...
  • شیخ الاسلامی، جواد (۱۳۷۹). صعود و سقوط تیمور تاش، تهران: ...
  • علمداری، کاظم (۱۳۷۷)، حامی پروری: مشخصه قدرت سیاسی، مجله ایران ...
  • کاظمی، حجت (۱۳۹۵) نوسازی نهادی در پادشاهی سنتی و شکل ...
  • کرونین، استفانی (۱۳۷۷) ارتش و حکومت پهلوی در ایران، ترجمه ...
  • کرونین، استفانی (۱۳۸۳) رضا شاه و تناقضات نوسازی ارتش ایران، ...
  • کدی، نیکی آر (۱۳۸۵) ایران دوران قاجار و برآمدن رضاخان ...
  • کاتوزیان، محمدعلی همایون (۱۳۷۹). دولت و جامعه در ایران: انقراض ...
  • کاتوزیان، محمدعلی همایون (۱۳۷۵). استبداد دمکراسی و نهضت ملی، تهران: ...
  • گراهام، رابرت (۱۳۵۸). ایران: سراب قدرت، ترجمه فیروز فیروزنیا، تهران: ...
  • گلدستون، جک (۱۳۸۵). مطالعات نظری، تطبیقی و تاریخی در باب ...
  • مصلی نژاد، عباس (۱۳۹۲). سیاستگذاری ساختار قدرت در ایران، تهران: ...
  • وبر، ماکس (۱۳۹۳)؛ اقتصاد و جامعه؛ ترجمه عباس منوچهری و ...
  • هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (۱۳۷۲)؛ انقلاب اسلامی به روایت رادیو بی ...
  • هانتینگتون، ساموئل(۱۳۷۵). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی؛ ترجمه محسن ...
  • هالیدی، فرد (۱۳۵۸). دیکتاتوری و توسعه سرمایه داری در ایران، ...
  • یکرنگیان، میرحسین (۱۳۸۴)؛ سیری در تاریخ ارتش ایران از آغاز ...
  • References. ...
  • Brownlee, Jason (۲۰۰۲), And Yet “They Persist: Explaining Survival and ...
  • Eisenstaedt, Shmuel (۱۹۷۳), Traditional patrimonialism and modern neopatrimonialism, London: Sage ...
  • Ratton, Michael and Nicolas Van de Walle (۱۹۹۴) New-patrimonial Regimes ...
  • azimi, Fakhreddin (۲۰۰۸). The quest for democracy in Iran: a ...
  • Erdmann, Gero and Engel, Ulf (۲۰۰۶), Neopatrimonialism Revisited– Beyond a ...
  • Erdmann, Gero and Engel, Ulf (۲۰۰۷), “Neo patrimonial ism Reconsidered: ...
  • Goodwin, Jeff &. Skochpol, Teda (۱۹۸۹) Explaining Revolutions in the ...
  • Lewis, David (۲۰۱۲), “Understanding the Authoritarian State: Neopatrimonialism in Central ...
  • Nawaz, Farzana (۲۰۰۸), Corruption and resource distribution in neo patrimonial ...
  • Sanderson, Stephen K. (۲۰۱۵), Revolutions; a Worldwide Introduction to Political ...
  • Snyder, Richard (۱۹۹۲), “Explaining Transitions from Neo patrimonial Dictatorships”, Comparative ...
  • Nehme, Adib, (۲۰۱۶), “The Neopatrimonial State and the Arab Spring”, ...
  • Scott, J. (۱۹۹۰). A Matter of Record, Documentary Sources in ...
  • نمایش کامل مراجع